* آيا مرد بودن را در تقليد شرط مى دانيد؟

* آيا مرد بودن را در تقليد شرط مى دانيد؟

* اگر مسأله تقليد از باب رجوع جاهل به عالم باشد، فرقى بين عالم مرد و عالم زن نيست. البته عدم تقليد مرد از زن تا حدى مسلّم انگاشته شده است. اما به نظر من اين امر، خاستگاه شرعى ندارد بلكه ناشى از اوضاع اجتماعى گذشته است كه مردم نگاه تحقيرآميز و پست انگارانه اى نسبت به زن داشتند و او را از عهده دارى مسووليت فقهى ناتوان مى ديدند. شايد هم دليل اين امر، نبود تجربه تاريخى اى از تصدى مرجعيت به وسيله زن بوده كه هيچ كدام از اين عوامل، دليل قانع كننده اى براى منع رجوع مرد به زن عالم نيست.