محضر مبارک علامه مرجع آیت الله العظمی سید محمد حسین فضل الله دام ظله
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
سؤال) همان‌گونه که آن مرجع عالی‌قدر استحضار دارند، بر اساس اصل «یک‌صد و پانزدهم» قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، "رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی" که "ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبّر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور" می‌باشد؛ انتخاب شود. با توجه به شرایط اشاره شده در قانون اساسی، به نظر می‌رسد نامزدهایی که صلاحیت آنها توسط مراجع ذی‌صلاح مورد تائید قرار می‌گیرد، واجد شرایطی هستند که در قانون به آنها تصریح شده است.
از سوی دیگر حامیان برخی نامزدها در فضای تبلیغات انتخاباتی، به جای اثبات نامزد مورد حمایت خویش، به تخریب سایر نامزدها می‌پردازند؛ و به انحاء مختلف سعی دارند تا با سوء استفاده از باورهای پاک مردم مسلمان ایران، و هزینه کردن از مقدسات و آموزه‌های دینی، خود را کاملاً مذهبی و انقلابی، و سایرین را در نقطه مقابل معرفی کنند. در همین چارچوب در رسانه‌ها نقل شد که ستاد تبلیغاتی یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، «مساجد» را به عنوان پایگاه تبلیغاتی خویش برگزیده است.
با توجه به مقدمه ذکر شده مستدعی است نظر شریفتان را در مورد سوالات ذیل بیان فرمائید:
1. تخریب شخصیت‌های تعیین صلاحیت شده برای انتخابات ریاست جمهوری از نظر شارع مقدس چه حکمی دارد؟
2. با توجه به قداست و عمومیت مساجد، استفاده نامزدهای ریاست جمهوری از این اماکن مقدس به عنوان ستاد تبلیغاتی از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
3. با توجه به این که در حکومت اسلامی مسئولیت بایستی با صداقت و نیت خالص توام باشد، ارائه آمار و اطلاعات خلاف واقع و صرف هزینه از اموال عمومی و استفاده یک جانبه از رسانه ملی به نفع نامزد خاص از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
4. با توجه به این که یکی از نامزدهای اصلی دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، هم اکنون بر مسند ریاست قرار دارد، آیا از نظر شرعی و رعایت عدالت، مجوز دارد تا در آستانه برگزاری انتخابات با انجام سفرهای زنجیره‌یی داخلی و خارجی و ارائه وعده‌های مالی و اقتصادی، و با استفاده از اموال عمومی و رسانه ملّی کشور به بهانه انجام وظایف و مسئولیت‌های شغلی، در عمل به تبلیغات به نفع خویش مبادرت کند؟
5. آیا در نظام اسلامی، رسانه‌هایی که از اموال عمومی تامین مالی می‌شوند (به عنوان مثال صدا و سیما، روزنامه‌های کیهان، ایران و اطلاعات، وخبرگزاری‌های دولتی) از نظر شرعی مجاز به جانبداری و یا تخریب نامزدهای انتخاباتی می‌باشند؟
جواب) مسأله انتخابات ریاست جمهوری یک مسأله ملی و فراگیر است و در یک دولت اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران از دو جنبه اهمیت بسیاری دارد:
جنبه اول به ثبات پویش سیاسی و اقتصادی و امنیتی و اجتماعی و نظم عمومی جمهوری اسلامی ایران ربط دارد. زیرا این ثبات اهمیت فراوانی در صیانت از جمهوری اسلامی و حمایت از آن در برابر خطرهای گوناگون چه در ارتباط با تلاشهای دشمنان برای متزلزل کردن این نظام از درون و چه تلاش برای تجاوز مستقیم از بیرون، دارد.
جنبه دوم به وجهه جمهوری اسلامی مربوط است. خواست ما این است که سیمای جمهوری اسلامی، آن چنان درخشان باشد که از طریق آن اسلام ناب محمدی برخاسته از خط اهل بیت (ع) به دنیا ارائه شود. تا به این امر اشاره شود که اسلام این توانمندی را دارد که الگویی اسلامی و پویا و موفق در عرصه حکومتداری را ارائه نماید و نیز به ریشه های این الگو اشاره نماید که عبارتند از متون اسلامی و اجتهاد در این متون که می تواند برای عرصه های گوناگون، احکام لازم را استنباط نماید و بر شایستگی اسلام حنیف برای پیگیری تحولات جهانی و توانایی آن برای برتری و تداوم تأکید کند و به این امر اشاره دارد که اسلام بهترین راه حل برای برون رفت بشریت از مشکلات و بحرانهای پیچیده ای است که در سالهای اخیر رو به افزایش نهاده است خصوصاً بعد از آن که بحران مالی و اقتصادی جهانی در متن نظام سرمایه داری بروز کرد و علامتهای سؤال بسیاری را پیرامون امکان تداوم این نظام ایجاد نمود آن هم پس از آن که همین بحران، نظام سوسیالیسم را از بین برد.
با توجه به آن چه آمد روی نقاط ذیل تأکید می داریم:
اول – این نظام اسلامی که می خواهد الگویی از عدالت برای جهان باشد، باید زمینه را به شکل مساوی و متوازن برای همه کاندیداهایی که صلاحیتشان از سوی مقامات مسؤول تأیید شده است فراهم نماید. در نتیجه باید مسأله را در جنبه های رسانه ای و سیاسی به گونه ای مدیریت نماید که جلوی اهانت به کاندیداها گرفته شود ولی این به معنای نقد علمی و سازنده نیست. به شرط این که در رسانه ها و نهادهای رسمی و غیر رسمی مسأله شکلی متوازن و متساوی داشته باشد.
دوم – شایسته است از مکانهای عمومی به گونه ای که با عنوان وقف شده برای آنها منافات داشته باشد استفاده نشود و نباید برای منافع فردی، در انحصار فرد خاصی قرار گیرد.
سوم – شایسته است که مساجد بی طرف نگاهداشته شوند و به قداست آنها احترام گذاشته شود. باید تلاش شود که مساجد به گونه ای به عرصه رقابتهای انتخاباتی تبدیل نشوند که از نقش حقیقی خود بیرون شوند و وارد بازار انتخاباتی گردند به نحوی که تضمین توازن تحرکات کسانی که وارد این مکانهای عبادی می شوند، امکان پذیر نباشد. چرا که این امر ممکن است روی نقش مساجد و تردد و پناه بردن و بیرون رفتن مردم از آنها برای صیانت امر دین و دنیایشان، تأثیر منفی به جای بگذارد.
چهارم – حقوق شرعیه نباید جز در موارد مصرف آن هزینه شود. اما اموالی که در اختیار دولت قرار دارد باید بر طبق قانون به مصرف برسد. همین طور استفاده از مکانها و دستگاههای دولتی به گونه ای که با قانون منافات داشته باشد، جایز نیست.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی سید محمد حسین فضل الله
20 جمادی الاول 1430 هـ