بسم الله الرحمن الرحیم
6 جمادی الاولی 1443 برابر با 19 آذر 1400 و 10/12/2021 م
حضرت زینب(س)؛ حضور فعال در عرصههای رسالت
مطالب مهم خطبه اول: ولادت حضرت زینب(س) / لقبهایی که بیانگر شخصیت زینب(س) هستند / نقشی که او را در تاریخ جاودانه کرد / الگوبرداری از زینب(س).
مطالب مهم خطبه دوم:آیا کمکها سیاسی شدهاند؟! / بررسی حادثه بندر و تشکیل جلسه دولت / خطرات عادیسازی روابط با دشمن صهیونیستی.
خطبه دینی:
خداوند سبحانه و تعالى میفرماید: «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ» [الشورى: 23] صدق الله العظيم.
ولادت حضرت زینب(س)
در پنجم این ماه، ماه جمادی الاولی و در سال پنجم هجرت، پس از آن که به رسول خدا(ص) خبر دادند دخترش زهرا(س) نوزادی را به دنیا آورده است، به سوی خانه علی(ع) رفت. رسول خدا(ص) نوزاد را در آغوش گرفت، به سینهاش چسبانید، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه خواند و از خدا خواست که او را مایه چشم روشنی او، مادر و پدرش قرار دهد. سپس به علی(ع) و زهرا(س) رو کرد و به آنها فرمود که او را زینب بنامند.
حضرت زینب(س) اوان کودکی خود را در آغوش گرم جدش رسول خدا(ص) گذراند که محبت، عشق و عطوفت خود را به او ارزانی داشت و در خانهای رشد کرد که پیامبر خدا در هر رفت و آمد، پیش از به سفر رفتن و بعد از بازگشت از سفر، به آن وارد میشد. خانهای که وحی الهی نازل شد تا به فضایل و جایگاه آن نزد خدای متعال اشاره کند: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» [الأحزاب: 33] «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراً * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُوراً» [الإنسان: 8 - 9] یعنی خانه علی(ع) و فاطمه(س).
لقبهایی که بیانگر شخصیت زینب(س) هستند
نام حضرت زینب(س) با القاب متعددی همراه بود که بیانگر شخصیت و حضور ایشان است و ما با اشاره به این القاب میخواهیم به عظمت سیره ایشان اشارهای داشته باشیم. ایشان به عقیله بنیهاشم ملقب بود. عقیله به معنای عزیز بودن در میان قوم است و به نقش و حضور ایشان در جامعه مدینه و کوفه برمیگردد. او مورد احترام و محبت جامعه بود. او تنها به خاطر نزدیکی به رسول خدا(ص) و وابستگی به این بیت پاک به این مقام نرسید، بلکه به خاطر تقوا، اخلاق، خضوع و لبخندی که حتی در سختترین شرایط از چهرهاش محو نمیشد، محبت به مردم و رسیدگی به فقرا و نیازمندان به این مقام رسید. لقب دیگر او عالمه بود؛ چون از چشمهسار علم جدش رسول خدا(ص)، پدر و مادرش نوشید، عالم به قرآن و حدیث بود و مرد و زن به او مراجعه میکردند. آمد است ابن عباس که به حبر امت معروف بود، با افتخار میگفت: عقیله ما زینب(س) این چنین به ما فرمود.
او احادیث بسیاری را از پدر و مادرش نقل کرده است. خطبه زهرا(س) در مسجد رسول خدا(ص) در روز دفاع از حقشان در فدک را او از مادر نقل کرده است.
امام زین العابدین(ع) در اشاره به مقام علمی حضرت زینب(س) به او فرمود: «أنتِ بِحَمدِ اللّه ِعالِمَةٌ غَیرُ مُعَلَّمَةٍ، فَهِمَةٌ غَیرُ مُفهَّمَةٍ؛ [اى زینب!] تو! به حمد اللّه! عالمى هستى که نزد کسى تعلیم ندیدى و دانایى هستى که نزد کسى نیاموختى.» یکی از کسانی که خطابه آن حضرت را در زمان اسارت در کوفه شنیده است، در اشاره به بلاغت، منطق قوی و حضور فعال ایشان چنین گفته است: «وَ نَظَرْتُ الَی زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِیٍّ یَوْمَئِذٍ وَ لَمْ ارَ خَفِرَةً وَ اللهِ انْطَقَ مِنْها کَانَّها تَفَرَّعُ مِنْ لِسانِ امیرِ الْمُؤْمِنینَ عَلِیِّ بْنِ ابیطالب(ع) وَ قَدْ اوْمَاتْ الَی النّاسِ انِ اسْکُتوا، فَارْتَدَّتِ اْلانْفاسُ وَ سَکَنَتِ اْلاجْراسُ؛ و در آن روز زینب دختر علی(س) را دیدم. من هیچ زنی را که سراپای وجودش آکنده از شَرم و حَیا باشد، در سخنرانی ناطقتر و تواناتر و چیرهدستتر از زینب ندیدم. گویا در سخنرانی، شاگرد مکتب پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) بود. به مردم اشاره کرد که ساکت شوید! نفسها در سینهها حبس شد و جَرَسها هم از صدا افتاد.»
یکی دیگر از القاب او عابده آل محمد است. او مانند مادرش خدا را عبادت میکرد تا جایی پاهایش ورم کرد. نماز شب میخواند و در طول زندگیاش نوافلش، حتی در سختترین شرایط حتی در شب یازدهم محرم به رغم تمام مصائبش و در دوره اسارت و با وجود خستگی، کوشش و دردی که دامنگیرش بود، ترک نشد.
امام زین العابدین(ع) در این باره فرموده است: «عمهام زینب علی رغم مصیبتها و رنجهایی که در راه شام بر او وارد شد، نماز شب خود را ترک نکرد.» او در این باره به پدرش على(ع) اقتدا کرد. در لیلة الهرير كه شديدترين شب جنگ صفین است، او را گم کردند. پس از جستجو او را در حال خواندن نماز شب در ميان صفوف جنگاوران يافتند كه نمیخواست نماز شبش از دست برود. او همان کسی است که فرمود: «از زمانی که شنیدم خداوند عزوجل در اشاره به عظمت و حساسیت نماز شب در پیشگاهش میفرماید: تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَطَمَعاً وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ * فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ [السّجدة: 16–17] نماز شب را ترک نکردم.» و از پیامبر خدا(ص) وارد شده است: «إِنَّ الْعَبْدَ إِذا تَخَلّي بِسَيِّدِهِ فِي جَوْفِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ ناجاهُ أَثْبَتَ اللهُ النُّورَ فِي قَلْبِهِ... ثُمَّ يَقُولُ جَلَّ جَلالُهُ لِمَلائكتِهِ، يا مَلائِكَتِي اُنْظُرُوا إِلي عَبْدِي فَقَدْ تَخَلّي بِي فِي جَوْفِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ الْباطِلُونَ لاهُونَ وَ الغافِلُونَ نِيامٌ، اِشْهَدُوا اَنِّي قَدْ غَفَرْتُ لَهُ؛ هرگاه بنده در دل شب تار با خدای خود خلوت كند و با او به راز و نياز بپردازد، خدا نور را در دلش ثابت گرداند، سپس به فرشتگانش میفرماید: ای فرشتگان من! به بندهام بنگريد كه در دل شب كه اهل باطل به لهو و لعب سرگرماند و غافلان خفتهاند، با من خلوت كرده است؛ گواه باشيد كه من او را آمرزیدهام.»
کنیه دیگر ایشان صابره است؛ چرا که از کودکی مصیبتهای متعدد بر او وارد شد. او شاهد از دست دادن رسول خدا(ص)، مصائب مادرش زهرا(س) و شهادت پدرش علی(ع) با شمشیر مسموم ابن ملجم در حال نماز در مسجد کوفه بود، خیانت اکثریت مردم کوفه به برادرش حسن(ع) در جنگ با معاویه را دید و سختترین مصائب او همانی بود که در کربلا رخ داد. او به چشم خود شهادت فرزندانش عون و محمد را که همراه او در کربلا حضور داشتند، برادران، برادرزادگان و اصحاب برادرش را دید. رنجهای اسارت را به جان خرید؛ ولی در همه اینها صبور بود و همه چیز را به خدا واگذار کرد. او علیرغم دردهایی که کشید، استوار ماند. به همین دلیل، هیچ اهانتی به او بالاتر از این نیست که تصور کنیم او در کربلا شکست خورده، در هم شکسته و ذلیل بود و در برابر دشمنان التماس میکرد.
اما همه اینها به معنای انکار عاطفه او نیست که بالاترین نوع عاطفه را به حسین(ع) و همه کسانی که در کربلا بودند، داشت؛ ولی او به خاطر رسالت، عاطفه خود را کنترل کرد و دید که در آن مرحله، موضع مناسب برای تحقق اهداف کربلا، موضع صبر، قدرت و بالندگی است که به خاطرشان خونهای پاک در کربلا به زمین ریخت و سپس گام در راه اسارت گذاشت. در طول اسارت، او فریاد بلند حسین(ع) و اهدافش بود و با این که میخواستند این قیام را در کربلا دفن کنند، توانست پیام و رسالت ناب و خالص این انقلاب را به همه جا برساند. موضع محکم او زمانی پدیدار شد که در برابر یزید سرمست از باده پیروزی ایستاد و به او فرمود: «فكِدْ كيدَك واسْعَ سعيَك وناصِبْ جهدك فوَ اللهِ لا تمحو ذِكْرَنا ولا تُميت وحيَنا؛ هر کید و مکر و هر سعی و تلاش که داری به کار بند، سوگند به خدای که هرگز نمیتوانی، یاد و نام ما را محو و وحی ما را بمیرانی.»
نقشی که او را در تاریخ جاودانه کرد
یاد زینب در گذشته و حال، استوار است، نام او در آینده با قهرمانی و نشاط همراه خواهد بود، سرمشقی برای زنان و مردان خواهد بود و یاد او در وجدان مسلمانان و آزادگان جهان، بازتولید قدرت، پیروزی سخن بر شمشیر و حق بر باطل عمیقاً تأثیرگذار خواهد بود.
حضور فعال حضرت زینب(س) مؤید جایگاه زن در اسلام، میزان قدرت حضور زنان در عرصههای عمومی و نقش زنان در تربیت و سازندگی نسلهای آینده است. این که اصول و ارزشها تنها با حضور زن، ایفای نقش او و همکاری زنان با مردان تحقق مییابد که خداوند متعال نیز آن را تأیید کرده است: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ» [التّوبة: 71].
الگوبرداری از زینب(س)
عزیزان! اظهار عشق و علاقه به حضرت زینب(س) فقط به زیارت ایشان نیست؛ چون عشق و محبت، فقط به عاطفه قلبی و اشک ریختن نیست؛ بلکه باید این عشق و علاقه را در قالب عبادت، اخلاق، علم و صبر نشان دهیم و صدای حق، عدالت و کرامت انسانی باشیم.
تنها از این طریق، محبتی که خدا و رسولش درباره آن به ما دستور داده و در ابتدای سخن به آن اشاره کردیم که «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» [الشّورى: 23] تحقق مییابد؛ زیرا محبت فقط یک عشق صرف نیست، بلکه عشقی است که در قالب اندیشه، رفتار و کردار نمایان میشود.
خطبه سیاسی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! خودم و شما را توصیه میکنم که به سفارش رسول خدا(ص) به یکی از اصحاب عمل کنیم. آمده است: پس از نازل شدن آیه «يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» بر رسول خدا(ص) مردی به آن حضرت عرض کرد: دوست دارم در روز قیامت این چنین نورانی محشور شوم. پیامبر خدا به او فرمود: «لا تَظلِمْ أحَدا تُحشَرْ يَومَ القِيامَةِ في النُّورِ؛ به کسی ستم نکن تا در روز قیامت نورانی محشور شوی.»
باید به توصیه رسول خدا(ص) عمل کنیم؛ به کسی ستم نکنیم، دوست باشد یا دشمن، موافق باشد یا مخالف، نزدیک باشد یا دور. در زمینه مال، آبرو و کرامت به کسی ستم نکنیم. به هر کس آنچه را حق اوست بدهیم. با این کار از کسانی خواهیم بود که در روز قیامت در حالی که نوری فرارویمان قرار دارد، وارد محشر خواهیم شد. در این صورت نسبت به مسئولیت خود آگاهتر و در برابر چالشها تواناتر خواهیم شد.
درد و رنج، ثبات را تهدید میکند
از درد و رنج لبنانیها در عرصههای معیشت و زندگی، آن هم به دلیل طمع دلالان و تصمیمات نسنجیده که به افزایش نرخ دلار، کالاها، مواد غذایی و خدمات منجر شد آغاز میکنیم که دیگر عواقب خطرناک آن به معیشت شهروندان یا تواناییشان در تأمین دارو، درمان، برق و گرمایش محدود نمیشود؛ بلکه ثبات و تداوم زندگیشان را در معرض تهدید قرار داده و آمار جرم، جنایت، سرقت و موارد ناامنی رو به افزایش نهاده است.
متأسفانه این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که در کشور هیچ مانعی برای جلوگیری از فروپاشی و سقوط کشور به ورطه تباهی وجود ندارد؛ زیرا کسانی که باید جلوی این فروپاشی را بگیرند، مشغول کارهای دیگر و غرق در کشمکشها، تضادها و دعواهای خود هستند. هر کسی به دنبال تثبیت جایگاه خود در طایفه و مذهب خود است و نمیداند که در صورت فروپاشی یا سقوط کشور، موقعیت و نفوذی باقی نخواهد ماند.
از این رو، مجدداً از همه اینها میخواهیم که به کشور و کسانی که شما را به این منصبها رساندند، رحم کنید و با جدیت و مسئولیت تمام تلاش کنید تا آنها را از این رنج نجات دهید و اگر توان و انرژی خود را یکی کنید و هر یک از شما موقعیت داخلی و روابط خارجی خود را در این راه بسیج کنند، میتوانید این کار را انجام دهید.
کشور با تضادها و تنشها ساخته نمیشود و هیچ یک از مشکلاتش با آن حل نمیشود، بلکه با توافق که دادن امتیاز دادنهای متقابل از لوازم آن است و همیشه باید به سود کشور و مردم باشد، این مشکلات حل میشوند.
نباید تجربیات و مصائب گذشته را تکرار کنید؛ همان زمانی که به طوایف، مذاهب و مواضع سیاسی رقیب و درگیر تقسیم شدید و هر کدام کوشش کردید که بدون در نظر گرفتن موازنههای موجود، کشور را در اختیار خود بگیرید.
این کشور با توافق ساخته شده و با توافق تداوم خواهد یافت و اگر کسی به خلاف آن امید بسته و منتظر است انتخابات آتی شاید این تعادل را به هم بزند، نباید کشور را وارد کوره این آرزوها و عواقبشان کند.
تلاش شما تنها راه جلب محبت لبنانیها و بازگرداندن اعتمادشان به شماست؛ زیرا لبنانیها از امروز به بعد رهبری خود را فقط به کسانی میدهند که در مشکلات در کنارشان باشند و ببینند که آنها برای رهاییشان از این وضعیت تلاش میکنند؛ البته نه از طریق کمکها، مواجب یا موضعگیریهای رسانهای بلکه با موضعگیریهای واقعی و جدی.
برای به دست آوردن این محبت و کسب علاقه داخلیها و خارجیهایی که میخواهند به کشور کمک کنند، وقت دارید.
آیا کمکها سیاسی شدهاند؟!
با توجه به اتفاقات هفته گذشته، متوجه اهمیت مصوبه پارلمان مبنی بر تصویب کارت اعتباری، شبکه تأمین و دلار دانشجویی میشویم که در صورت اجرا به کاهش بار فقرا کمک میکند.
در اینجا مجدداً درخواست میکنیم این کمکها که حق شهروندان بر دولت است، از هرگونه محاسبات سیاسی یا انتخاباتی دور شود و در اختیار فقرا یا افراد شدیداً فقیر قرار بگیرد. بار دیگر تأکید میکنیم که این تصمیمات علیرغم اهمیتی که دارند راه حل نخواهند بود؛ زیرا به کمکهای بینالمللی بستگی دارد و اگر صورت بگیرد محدود است و دوام نخواهد داشت و همیشه بیم آن میرود که در راهروهای فساد و سوء مدیریت گم شود.
بحرانهای این کشور با مسکن حل نمیشوند، بلکه با تلاش جدی برای جلوگیری از خطر سقوط سریع این کار ممکن است و کسانی که هنوز هم کشور را گاو شیری خود میخواهند، این مشکلات حل نمیشوند، بلکه توسط کسانی حل میشود که کشور را گاو شیری برای همه فرزندانش میخواهند.
بررسی حادثه بندر و تشکیل جلسه دولت
در موضوع تحقیق درباره موضوع بندر بار دیگر درخواست میکنیم که تحقیقی شفاف و حرفهای در این باره صورت گیرد، از مداخلات داخلی و خارجی دور نگه داشته شود، به ابزاری برای درگیری سیاسی تبدیل نشود و وارد حسابهای طایفهای نشود که گویا شهدا یا مجروحان از طایفه خاص بودند، بلکه قوه قضائیه باید پناهگاه عدالت طلبان از هر طایفه و موقعیت سیاسی باشند.
در مورد دولت؛ پس از رسیدن وضعیت کشور به سطح خطرناکی از وخامت که مستلزم تشکیل جلسه دولت است و نباید به برگزاری جلسات کمیسیونهای دولت بسنده کرد که بدون مصوبه شورای وزیران کارایی و تأثیر لازم را هم ندارند، بار دیگر درخواست میکنیم که کاری جدی و پیگیر برای یافتن فرمولهایی که به برگزاری مجدد جلسات دولت منجر شود، صورت بگیرد.
خطرات عادیسازی روابط با دشمن صهیونیستی
در موضوع فلسطین، دستان ملت فلسطین را که با تمام امکانات و ابزار ممکن به مقابله با قلدری دشمن صهیونیستی که آخرین آن اتفاقی است که در بیت المقدس توسط یک دختر چهارده ساله رخ داد و مبارزه برای پایان دادن به اشغال و تحقیر ادامه میدهند، به گرمی میفشاریم.
ما خواهان ایستادن در کنار این مردم، حمایت از آنها و دست برداشتن از دادن هدایای رایگان به دشمن صهیونیستی هستیم؛ زیرا عادیسازی روابط نه تنها منجر به تنها گذاشتن مردم فلسطین بلکه باعث تضعیف منافع کشورهای شریک در این قضیه میشود.