بالاترین درجه نزد خداوند، خیرخواهی است
علامه مرجع سیدمحمدحسین فضل الله
پيامبر(ص) مي‌فرمايد: «إِنَّ أَعْظَمَ اَلنَّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَ اَللَّهِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ أَمْشَاهُمْ فِي أَرْضِهِ بِالنَّصِيحَةِ لِخَلْقِهِ؛ بزرگترين مردم از نظر منزلت در نزد خداوند در روز قيامت كسي است كه در زمين خداوند براي خيرخواهي و نصيحت خلق خدا بيشتر راه برود.»
اين منزلت عظيم در نزد خداوند شامل هر كسي نمي‌شود؛ فقط به كساني داده مي‌شود كه براي نصيحت و خيرخواهي خلق خدا فعَاليت مي‌كنند. آنان پيگير احوال مردم هستند و به اين مي‌انديشند كه چگونه مي‌شود دين و دنياي مردم را بهتر كرد.
از رسول خدا(ص) روایت شده است: «مَن يَضمَن لي خَمسا أضمَن لَهُ الجَنَّةَ النَّصيحَةُ للّه ِ عَزَّ و جلَّ و النَّصيحَةُ لرَسولِهِ و النَّصيحَةُ لكِتابِ اللّهِ و النَّصيحَةُ لدِينِ اللّهِ و النَّصيحَةُ لجَماعَةِ المُسلِمينَ؛ هر كس پنج چيز را برايم تضمين كند من بهشت را براي او تضمين مي‌كنم: نصيحت و خيرخواهي نسبت به خداوند عزَوجل ـ يعني به تمامي مسؤوليت‌هايي كه در برابر خداوند متعال دارد وفادار باشد ـ و خيرخواهي نسبت به پيامبر خدا ـ يعني در راه او حركت كند؛ به سيره او اقتدا نمايد و به رسالت او دعوت كند ـ و خير خواهي نسبت به كتاب خدا ـ يعني به كتاب خدا عمل كند ـ و خيرخواهي نسبت به دين خدا ـ يعني انساني كه درك و درد دين دارد بكوشد كه دين را به مردم بياموزد و آنان را در راه راست حركت دهد ـ و خيرخواهي نسبت به جمع مسلمانان .» او بايد به امور مسلمانان توجه اشته باشد و با وضعيت آنان مسوولانه عمل كند.
امام صادق(ع) مي‌فرمايد : «يَجِبُ لِلْمُؤْمِنِ عَلَي الْمُؤْمِنِ النَّصِيحَةُ لَهُ فِي الْمَشْهَدِ وَالْمَغِيبِ؛ حق مؤمن بر مؤمن ديگر اين است كه در حضور و نبود خيرخواه او باشد.» باز فرمود: «علَيكُم بالنُّصحِ للّه ِ في خَلقِهِ– در مورد خلق خدا، خير خواه خدا باشيد. وقتي انسان خلق الله را نصيحت كند مثل اين است كه براي خدا خيرخواهي كرده است؛ زيرا خدا از انسان خواسته است كه نسبت به بندگان او خيرخواه باشيم و كاري كنيم كه آنان به خدا نزديك شوند و جايگاهشان در نزد خداوند بالاتر رود. اين كار موجب عاقبت بخيري مي‌شود – فلَن تَلقاهُ بعَمَلٍ أفضَلَ مِنهُ.» نمي‌شود با عملي بهتر از اين با خدا ملاقات كرد. زيرا خيرخواهي براي خداوند در مورد مردم، بهترين كار است و عملي بهتر از آن در عرصه زندگي براي انسان وجود ندارد.
از پيامبر اسلام(ص) روایت شده است: «أَنْسَكُ النَّاسِ نُسُكاً أَنْصَحُهُمْ جَيْباً؛ زاهدترين مردم خيرخواه ترين ايشان در سينه ـ سينه او مملو از خيرخواهي نسبت به مسلمانان است ـ وَأَسْلَمُهُمْ قَلْباً.» از اين رو در قلب ايشان هيچگونه كينه‌اي از مسلمانان وجود ندارد.
امام اميرالمومنين(ع) در ايام خلافت خود مسلمانان را مورد خطاب قرار مي‌دهد تا براي ايشان حق امام بر امَت و حق امَت بر امام را توضيح دهد. مي‌فرمايد: «أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّ لِي عَلَيْكُمْ حَقَّاً، وَلَكُمْ عَلَيَّ حَقٌّ فَأَمَّا حَقُّكُمْ عَلَيَّ فَالنَّصِيْحَةُ لَكُمْ؛ اي مردم من بر شما حقي دارم و شما را بر من حقي است. امَا حق شما بر من اين است كه نسبت به شما خيرخواه باشم و شما را نصيحت كنم ـ شما را هدايت كنم و اسباب خير و سعادت و سلامت را براي شما فراهم سازم ـ وَأَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ والنَّصِيْحَةُ فِي الْمَشْهَدِ وَالْمَغِيبِ؛ امَا حق من بر شما اين است كه به بيعت وفا كنيد و در حضر و سفر خيرخواه من باشيد.»
امام علي(ع) وقتی درباره ياران صالح و خوب خود صحبت مي‌كند، چنين مي‌فرمايد: «أَنْتُمُ الْأَنْصَارُ عَلَى الْحَقِّ وَ الْإِخْوَانُ فِي الدِّينِ... فَأَعِينُونِي بِمُنَاصَحَةٍ خَلِيَّةٍ مِنَ الْغِشِّ؛ شما ياوران در راه حق و برادران در دين هستيد؛ پس با خيرخواهي و نصيحت آشكار كه هيچگونه ناخالصي در آن نيست مرا ياري دهيد.» آن حضرت مردم را متوجه ارتباط با قرآن، توجه به آيات الهي و پيروي از آموزه‌هاي قرآني مي‌كند و مي‌فرمايد :«اتَّعِظُوا بِمَوَاعِظِ اللَّهِ وَ اقْبَلُوا نَصِيحَةَ اللَّهِ... وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي لَا يَغُشُّ... وَ اسْتَنْصِحُوهُ عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَ اتَّهِمُوا عَلَيْهِ آرَاءَكُمْ وَ اسْتَغِشُّوا فِيهِ أَهْوَاءَكُمْ؛ از موعظه‌هاي خدا پند گيريد و نصيحت الهي را بپذيريد و بدانيد كه اين قرآن نصيحت گيري است كه فريب نمي‌دهد. پس براي خود از آن نصيحت بپذيريد و نظرات خود را بدان عرضه بداريد و خواهش‌هايتان را بدان بپوشانيد.»
سخنانی كه در كتاب و سنَت آمده است از جامعه ما مي‌خواهد كه در قبال فرد فرد جامعه احساس مسووليت كنيم. يعني مسلمانان بايد هميشه به نيازمندي‌هاي مسلمانان ديگر فكر كند و ببينند كه چه چيزي مي‌تواند اسباب خير و قدرتمندي و سلامت مسلمانان را فراهم كند. مخصوصاً در زمان‌هايي كه تهديدات و چالش‌هاي گوناگون از سوي مستكبران عليه مسلمانان اعمال مي‌شود. مستكبران عليه مسلمانان توطئه مي‌كنند و مي‌خواهند همه چيز مسلمانان را در اختيار خويش گيرند. حديث «كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ.» مسئوليت هر يك از مسلمانان را در قبال ساير مسلمانان روشن مي‌كند. امَت اسلامي يك راه و يك سرنوشت دارد و ما بايد چنان اتحاد و يكپارچگي خود را افزايش دهيم كه هميشه به فكر مسائل مسلمانان باشيم تا بتوانيم اسباب قدرتمندي آنان را فراهم كنيم.
برگرفته از: خطبه‌هاي نماز جمعه حضرت آيت الله العظمي سيد محمد حسين فضل الله؛ 19 شعبان 1426 ه برابر با 23/9/2005م.
