حضرت زینب(س)؛ الگوی قهرمانی و بصیرت مسلمانان
علامه مرجع سید محمدحسین فضل الله
ترجمه: محمدجمعه امینی
زینب(س) هرچند که او را در حلقه گریه محصور کرده‌ایم، اما وقتی او را در کوران واقعه کربلا مطالعه می‌کنیم و علیرغم اینکه تاریخ به تفصیل از زندگی قبل و بعد از کربلا او چیزی برای ما نمی‌گوید، درمی‌یابیم که در غیاب رهبر، او رهبر بود. او به تمام معنا صبور بود. او در برابر مصیبت، قهرمان بود. او همان کسی است که فرمود: «خدایا این قربانی را از ما بپذیر». کدام خواهر می‌تواند این همه مصیبت را که در وحشیگری امویان در کشتن کودکان، سالمندان، جوانان و حتی زنان متبلور است، تحمل کند و فقط به درگاه خداوند متوسل شود و معتقد باشد که این مصیبت یک مصیبت شخصی نیست. بلکه جهاد در راه خداست؟!
او نماینده تمام آن برگزیدگان پاک و امامشان حسین(ع) است. او برادرش را قربانی‌ای می‌داند که برای اسلام، اصلاح امت جدش و حفظ امر به معروف و نهی از منکر و این که انسان مسلمان در برابر همه چالش‌ها عزت داشته باشد، به خداوند متعال تقدیم می‌کند؛ زیرا حسین(ع) این شعار را داده است: «لا والله، لا أعطيكم بيدي إعطاء الذَّليل، ولا أقرُّ لكم إقرار العبيد؛ نه به خدا سوگند، دست ذلت به شما نمی‌دهم و چون بردگان تصمیم شما را نمی‌پذیرم.» تا ما نیز آن را در برابر چالش‌های بزرگ، در برابر چالش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جباران مطرح کنیم تا همان‌طور که نباید از دین کسی کاسته شود، از عزت او نیز کاسته نشود. چنان‌که امام صادق(ع) می‌فرمود: «إنَّ المُؤمِنَ أعَزُّ مِنَ الجَبَلِ؛ لأِنَّ الجَبَلَ يُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ و المُؤمِنُ لا يُستَقَلُّ مِن دينِهِ بِشَيءٍ؛ مؤمن از كوه نيرومندتر است؛ زيرا از كوه با ضربات تيشه كم می‌شود، اما با هيچ وسیله‌ای از دين مؤمن نمی‌توان كاست.» و در تفسیر «وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ» فرمود: «إنَّ اللّه َ فَوَّضَ إلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ كُلَّها و لَم يُفَوِّضْ إلَيهِ أن يَكونَ ذَليلاً؛ خداوند اختيار همه كارها را به مؤمن داده اما اين اختيار را به او نداده است كه ذليل باشد.» آزاد نیستی که خود را ذلیل کنی. این حکم از متن اسلام نشئت می‌گیرد که وقتی حسین(ع) فرمود: «ألا وَإنَّ الدَّعيَّ ابنَ الدَّعيِّ قَد رَكَّزَ بَينَ اثنَتينِ بَينَ السُلَّهِ وَالذِلَّةِ وَهَيهاتَ مِنّا الذِلَّةُ يَأبى اللّه ُ ذلك لَنا وَرَسولُهُ وَالمُؤمِنونَ؛ هان! اين حرامزاده پسر حرامزاده مرا ميان دو چيز مخيّر كرده است: ميان شمشير و تن دادن به خوارى؛ و هيهات كه ما تن به ذلّت و خوارى دهيم. خدا و رسول او و مؤمنان اين را بر ما نمی‌پذیرند.» به آن اشاره می‌کرد.
زینب(س) تمام اندیشه و معنویت حسین(ع) را درک کرد. به همین دلیل در کربلا شکیبا بود؛ به‌گونه‌ای که گریه‌ای از او شنیده نشد مگر در مواردی که می‌خواست اندوه حسین(ع) در غم شهادت علی‌اکبر(ع) را مهار کند. غیر از آن، مانند حسین(ع) شدیداً استوار عمل کرد. این استواری در چندین مورد مشهود بود. او با قدرت و سربلندی در مقابل ابن زیاد ایستاد و به او گفت: «إِنَّمَا يَفْتَضِحُ الْفَاسِقُ، وَ يَكْذِبُ الْفَاجِرُ، وَ هُوَ غَيْرُنَا؛ همانا فاسق رسوا می‌شود و فاجر دروغ می‌گوید و او غير ما است.» «ثكلتك أمّك يا بن مرجانة؛ مادرت به عزایت بنشیند، ای پسر مرجانه.» و هنگامی که در مقابل مردم کوفه ایستاد و با بالندگی یک زن مسلمان قوی و قهرمان که به آنان به دید کسانی که خود را به شیطان فروخته‌اند نگاه می‌کند، آن‌ها را سرزنش کرد و هنگامی که در برابر یزید ایستاد، با شگفت‌انگیزترین شیوه‌ها، قدرت را با عاطفه درآمیخت، به او گفت: «فَکِد کَیْدک وَاسْعَ سَعْیک و ناصِبْ جُهْدَک فوالله لا تمحُو ذکرنا و لا تُمیتُ وَحْیَنا؛ هر چه می‌توانی نقشه بکش و تلاش کن و بکوش، به خدا سوگند یاد ما محو شدنی نیست و وحیِ ما را هم نمی‌توانی از میان برداری.»
از این رو به همه زنان مسلمان می‌گوییم که شجاعت قهرمانانه حضرت زینب(س) را عَلَم کنید و به همه پیروان اهل‌بیت(ع) می‌گوییم: زینب(س) را در حد و اندازه آرمان زنان جهان مطالعه کنید. او را در دایره فاجعه محصور نکنید تا در این میان از وجدان فرهنگی، معنوی و سیاسی ما گم نشود.
عزیزان، ما با یکی از سخت‌ترین مراحل تاریخ اسلام روبرو هستیم که تمام جهان استکبار به مصاف جهان مستضعف آمده است و تمام کفر به مصاف تمام اسلام آمده است. ما به تو نیازمندیم ای بانوی کربلا. ما به دلاوری‌های زن مسلمان نیازمندیم و تو الگوی قهرمانی هستی، همچنان که در بصیرت و آگاهی نیز الگو هستی. تو در تمام رویکردهای الهی خود الگو هستی.
* برگرفته از کتاب «الندوة» جلد 15.
