بسم الله الرحمن الرحیم
11 جمادی الاول 1445 برابر با 3 آذر 1402 و 24/11/2023 م
حضرت زهرا(س)؛ زندگی رسالتمدارانه در خط اطاعت از خدا
مطالب مهم خطبه اول: الگویی برای مسلمانان / زندگی برجسته / تربیت دینی فرزندان / مشارکت در امور عمومی / اقتدا به حضرت زهرا(س)
مطالب مهم خطبه دوم: آتش‌بس در غزه / ساقط کردن اهداف دشمن / لبنان با خون خود از غزه حمایت می‌کند / ارتش نماد وحدت / بحران‌های مردم و وظیفه دولت.
خطبه اول:
خداوند سبحانه و تعالی در کتاب عزیز خود می‌فرماید: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» [الأحزاب: 33] صدق الله العظيم.
در سیزدهم ماه جمادی الاول سالروز وفات صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) پاره تن رسول خدا و سرور زنان جهانیان را گرامی می‌داریم و این بر اساس روایتی است که می‌گوید رحلت آن حضرت هفتاد و پنج روز پس از رحلت رسول خدا(ص) اتفاق افتاده است. رحلتی که درد و اندوه جانکاهی در دل دوستدارانش از خانواده و کسانی که قدر و منزلت او را نزد خداوند می‌دانستند، بر جای گذاشت. وقتی اراده او چنین تحقق یافت تا از کسانی باشد که پلشتی از او زدوده شد و کاملاً پاک و پاکیزه شد و او بود که خداوند به واسطه او بر رسولش(ص) منت نهاد؛ آنگاه که فرمود: «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ» [الكوثر: 1] و یکی از این خیر بسیار، زهرا بود و او کسى بود که مقامش نزد رسول خدا(ص) به جایی رسید که در مورد او فرمود: «فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّي، وَمَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِي، ومَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي، فاطمة قلبي وروحي الَّتي بين جنبيَّ؛ فاطمه پاره تن من است و هر کس او را شاد کند مرا شاد کرده است و هر کس او اذیت کند، مرا آزرده است و فاطمه روح میان دو پهلوی من است» که باعث شد او تأثیر زیادی بر دوره‌ای که در آن می‌زیست، به جای گذاشت که ما هنوز از سرچشمه آن می‌نوشیم و همچنان این‌گونه باقی خواهد ماند تا اینکه خداوند زمین و کسانی را که در آن هستند به ارث ببرد.
الگویی برای مسلمانان
حضرت زهرا(س) در تمام مراحل زندگی خود برای مردان و زنان الگو و نمونه بود و ما به او نیاز مبرم داریم تا زندگی‌مان پاکتر، خالص‌تر و باصفاتر باشد و در همه زمینه‌ها حضوری متمایز و مؤثر داشته باشیم. در زمینه عبادت، عبادت او عبادت رسول خدا(ص) بود و او آن چنان خدا را عبادت می‌کرد که در اثر عبادت فراوان و شب‌زنده‌داری، پاهایش ورم کرد. در این باره فرزندش امام حسن(ع) فرمود: «رأيت أمِّي فاطمة قامت في محرابها ليلة جمعتها، فلم تزل راكعةً ساجدةً حتى اتَّضح عمود الصبح؛ مادرم فاطمه را دیدم که شب جمعه، در محراب خود به عبادت برخاست و همچنان در رکوع و سجود بود تا اینکه صبح دمید.» او بود که همیشه از خداوند می‌خواست که به او توفیق عبادت عطا کند: «اللَّهُمَّ فَرِّغنِي لما خَلقتَنِي لَهُ، وَلا تُشغِلنِي لما تَكَفَّلتَ لي به... وأَلهِمْنِي طاعَتَك، وَالعَمَلَ بِما يُرضِيكَ، والتجنُّبَ لما يُسخِطُك يا أرحَمَ الرَّاحِمِين؛ خدایا! برای آن چه مرا آفریده‌ای، به من فراغت بده و به جهت چیزی که مرا وظیفه داده‌ای، به چیزی دیگر مشغول مکن... و طاعت خود و عمل به آن چه تو را راضی کند و پرهیز از آن چه تو را به خشم می‌آورد، به من الهام کن.» او مجاهدی بود كه اهتمام داشت تا در جهاد در کنار رسول خدا(ص) باشد و بر زخم مجاهدان مرهم بگذارد، به آن‌ها آب بدهد، نیازهایشان را تأمین کند و از آن‌ها حمایت کند.
او در عرصه علم نیز جایگاه خود را داشت؛ زیرا مقصد جویندگان علم، اعم از زن و مرد بود که در خانه‌اش به سراغ آن حضرت می‌آمدند تا از چشمه ساز علم او که از علم شهر علم، رسول خدا(ص) به دست آورده بود، سیراب شوند. علمی که آن را در کتاب خود ثبت کرد. کتابی که از آن به عنوان مصحف فاطمه یاد می‌شود که البته این کتاب قرآن نیست که برخی ممکن است از کلمه قرآن چنین فهمیده‌اند، بلکه مصحف او در حقیقت کاغذهایی است که بر روی آن‌ها آنچه را از رسول خدا(ص) شنیده و آنچه را که حضرت به او املاء کرده است می‌نوشت.
او در منش و سعه صدر، تبلور اخلاق و رحمت رسول خدا(ص) بود که خداوند متعال به آن اشاره فرموده است: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» [آل عمران: 159] و پیامبر خدا(ص) فرموده است: «إني لم أُبعَثْ لعَّاناً، وإنما أنا رحمةً مهداة؛ همانا من لعنت کننده فرستاده نشده ام، بلکه من رحمتی هدایت شده هستم.» و حق تعالی فرموده است: «وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» [القلم: 4].
حضرت زهرا(ص) در انفاق و بخشش به درجه ایثار رسید و از کسانی بود که مورد مراجعه فقرا و یتیمان بود که برای رفع نیازهای خود به او پناه می‌بردند و از کسانی بود که این آیه درباره آن‌ها نازل شد: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراً * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُوراً» [الانسان: 8-۹].
زندگی برجسته
حضرت زهرا(س) در تمام نقش‌هایی که ایفا کرد، ممتاز بود؛ زیرا او در مقام دختر رسول خدا(ص) عالی‌ترین الگوی عطوفت و عنایت و اهتمام به پدرش را به نمایش می‌گذاشت. به ویژه در مراحل سخت دعوت و مقابله آن حضرت با مشرکان. تا جایی که رسول خدا در مورد او فرمود: «فاطمة أمّ أبيها؛ فاطمه مادر پدرش است».
او در زندگی زناشویی با کسی که برای شراکت در زندگی و بنای خانه انتخاب کرد، الگو بود. از بین همه کسانی که از او خواستگاری کردند، او علی(ع) را انتخاب کرد، او را به خاطر شخصیت و پیشگامی در ایمان و مجاهدت در راه خدا برگزید، هر چند علی(ع) مال و مقام و منزلت نداشت، در حالی که در میان کسانی که از او خواستگاری کرده بودند، افراد دارای مال و مقام و منزلت بودند. از این رو هنگامی که علی(ع) از حضرت زهرا(س) خواستگاری کرد، رسول خدا(ص) به او فرمود: آیا چیزی داری که بتوانم با آن زمینه ازدواج تو را فراهم کنم؟ علی(ع) به او پاسخ داد: من جز شمشیر و سپرم از مال دنیا چیزی ندارم. رسول خدا(ص) به او فرمود: به شمشیرت نیاز داری ولی سپر خود را بفروش که بدون آن می‌توانی بجنگی و این بیانگر شجاعت و قدرت شجاعت اوست. پس زره را فروخت و آن را مهریه زهرا(س) قرار داد و از آن برای تهیه اثاثیه و نیازهای خانه استفاده کرد.
در طول زندگی با علی(ع) صبور بود، بر سختی‌های زندگی و اوضاع و احوالی که داشت، صبر کرد؛ زیرا علاوه بر انجام مسئولیت‌هایی که پیامبر خدا(ص) به او می‌سپرد، علی(ع) از جنگی فارغ نشده وارد جنگ دیگری می‌شد و از کار خانه و مسئولیت فرزندان خسته نمی‌شد؛ اما زهرا(س) راضی بود و به این راضی شد که رسول خدا(ص) آنچه را به درد تمام وظایفش می‌خورد، به او بیاموزد، یعنی همان تسبیحی که به آن تسبیح حضرت زهرا(س) می‌گفتند.
تربیت دینی فرزندان
او در تربیت و نگهداری فرزندان خود الگوی هر مادری بود و حسن(ع) و حسین(ع) سروران جوانان اهل بهشت و زینب قهرمان كربلا و ام‌کلثوم ثمره اين تربيت بود كه در كارهایی که تا ایثار و فداکاری‌هایی كه در راه خدا و اسلام و سربلندي و قدرت مسلمانان كردند، مشهود بود.
امام حسن(ع) ویژگی‌های این تربیت را بیان می‌کند و می‌فرماید: «رأيت أمِّي فاطمة(ع) في ليلة الجمعة، فلم تزل راكعة ساجدة حتى اتَّضح عمود الصبح، وسمعتها تدعو للمؤمنين والمؤمنات وتسمّيهم وتكثر الدّعاء لهم، ولا تدعو بشيء لنفسها، فقلت: يا أمَّاه، لِمَ لا تدعين لنفسك كما تدعين لغيرك؟ فقالت: يا بنيَّ، الجار ثم الدار؛ در شب جمعه مادرم فاطمه(س) را دیدم که در حال رکوع و سجده بود تا اینکه صبح دمید و شنیدم که برای مردان و زنان مؤمن دعا می‌کند و از آن‌ها نام می‌برد و برایشان دعا می‌کند، ولی برای خود چیزی نمی‌خواهد. گفتم: ای مادر، چرا برای خودت دعا نمی‌کنی، همان‌طور که برای دیگران دعا می‌کنی؟ او گفت: پسرم، همسایه و بعد خانه».
به این ترتیب، زهرا(س) می‌خواست که آن‌ها را طوری تربیت کند تا قبل از اینکه به خودشان فکر کنند به فکر دیگران باشند، قبل از اینکه به منافع و نیازهای خودشان فکر کنند، به منافع دیگران بیندیشند و قبل از اینکه به راحتی خودشان بیندیشند، به راحتی دیگران فکر کنند و این چیزی است که سیره عملی‌شان در عطا و بذل پول و توان و حتی خون آن را به اثبات رسانده است.
مشارکت در امور عمومی
وقایع پس از رحلت رسول خدا(ص) حاکی از گستردگی حضور حضرت زهرا(س) در امور عمومی و درمان خللی است در این زمینه می‌دید. او از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی نکرد و نپذیرفت که به وصایای رسول خدا(ص) و مصالح مسلمانان و آینده آن‌ها خللی وارد شود که با سلب حق علی(ع) آشکار شد. او حق علی(ع) را به این دلیل که شوهرش بود، مطالبه نکرد، بلکه به این دلیل که او را در مدیریت امور مسلمین شایسته می‌دانست و تسلیم نشدن و ندادن حق او را، انحراف از وحی الهی و ابلاغ رسول خدا در غدیر خم و در مناسبت‌های متعدد دیگر می‌دانست. در این زمینه، مطالبه فدک نیز نه به خاطر منفعت شخصی، بلکه به این دلیل که خلاف آنچه قرآن کریم بدان اشاره کرده، از او ستانده شده و برای تحقق عدالت بود؛ زیرا او به دنبال مال نبود و می‌دانست که او اولین کسی است که به پدرش ملحق می‌شود.
اما علیرغم درد و رنجی که به او وارد شد و اهانت‌هایی که به او صورت گرفت، مواضع خود را با جسارت بیان کرد، اما به دنبال حفظ وحدت مسلمانان بود و نمی‌خواست تفرقه و شکافی ایجاد شود؛ زیرا این فتنه و شکاف مورد نظر کسانی بود که خیر و صلاح اسلام را نمی‌خواستند و می‌خواستند اسلام را در مراحل ابتدایی آن نابود کنند.
اقتدا به حضرت زهرا(س)
دوستان عزیز، در سالروز رحلت حضرت زهرا(س) نباید به ابراز اندوه با برگزاری مجالس یا اشک ریختن به عنوان ابرازی برای ابراز وفاداری به آن حضرت بسنده کنیم، بلکه نیازمندتر هستیم تا از تمام ویژگی‌های شخصیتی و نقش مکتبی او در خانه و جامعه و صدای رسای او در برابر انحراف و بی‌عدالتی و پاسداری از وحدت اسلامی الگو بگیریم. با این کار به او وفادار خواهیم ماند و لایق نام او و وابستگی به او خواهیم شد.
سلام بر حضرت زهرا(س) روزی که به دنیا آمد و روزی که به آغوش پروردگارش پر کشید و روزی که زنده برانگیخته شد. از خداوند می‌خواهیم که ما از جمله شفاعت شدگان او و در باغ‌های پربرکت زیر سایه او باشیم.
خطبه دوم:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا، شما و خود را به همان چیزی نصیحت می‌کنم که زهرا(س) آن مرد را نصیحت کرد. وقتی نزد او آمد و گفت: «يابنة رسول الله، هل ترك رسول الله شيئاً عندك تطرفينيه؟”، فقالت: “يا جارية، هاتي تلك الحريرة”، فطلبتها فلم تجدها، فقالت فاطمة(ع): “ويحك، اطلبيها، فإنَّها تعدل عندي حسناً وحسيناً”. فطلبتها، فإذا هي قد قمَّتها في قمامتها، ففتحتها للرَّجل، وكان فيها: “ليس من المؤمنين من لم يأمن جاره بوائقه، من كان يؤمن بالله واليوم الآخر، فلا يؤذِ جاره، ومن كان يؤمن بالله واليوم الآخر، فليقل خيراً أو ليسكت. إنَّ الله يحبّ الخيّر الحليم المتعفِّف، ويبغض الفاحش الضَّنين؛ ای دختر رسول خدا، آیا رسول خدا چیزی (سخنی) نزد شما نگذاشته‌اند که به من هدیه کنی؟» گفت: «ای کنیز، آن نگاشته بر حریر را برای من بیاور.» کنیز آن را نیافت، فاطمه(س) گفت: «وای بر تو، او را پیدا کن، زیرا این پارچه برای من به اندازه حسن و حسین ارزش دارد.» پس کنیز آن را جستجو کرد و در انباری یافت، پس آن را برای مرد گشود. در آن چنین بود: «مؤمن نیست کسی که همسایه‌اش از آزار او در امان نیست. کسی که به خدا و روز بازپسین ایمان دارد، به همسایه خود آزار نمی‌رساند و هر کس که به خدا و روز بازپسین ایمان دارد، باید خیر بگوید یا ساکت باشد. خداوند نیکوکاران و بردباران و پاک‌دامنان را دوست دارد و از فرد فاحش تنگ‌نظر بیزار است.»
ما نیاز مبرمی به یادآوری این معانی داریم تا تصویر فرد مؤمن را در ذهن خود اصلاح کنیم و از طریق آن‌ها جامعه ایمانی مورد نظر خود را بسازیم و با این کار آگاه‌تر، مسئولیت‌پذیرتر و تواناتر در رویارویی با چالش‌ها شویم.
آتش‌بس در غزه
از غزه آغاز می‌کنیم که طی پنجاه روز شاهد کشتارهای دشمن بود که غیرنظامیان را در خانه‌ها یا پناهگاه‌هایشان و بیمارستان‌ها، مدارس و اماکن مذهبی هدف قرار داد. دشمن همان‌طور که صراحتاً اعلام کرد، هدفش خالی کردن نوار غزه از مردم آن با حذف تمامی وسایل زندگی است.
اگر آتش‌بسی باشد مجالی برای مردم غزه خواهد بود تا بر زخم‌هایشان مرهم بگذارند و شهدای خود را دفن کنند. این آتش بس تنها برای چند روز خواهد بود تا همان‌طور که دشمن تصریح کرده است، جنگ با تمام وحشی‌گری و تجاوزگری‌اش از سر گرفته شود. اگر دشمن آتش بس را پذیرفت، به انگیزه انسان دوستانه نبود، بلکه در نتیجه فشار خانواده‌های اسیرانش بود که به دلیل ایستادگی ملت فلسطین و مقاومت قهرمانانه‌شان در عملی ساختن وعده خود مبنی بر رهایی اسرا توسط ابزارهای نظامی شکست خورد و هم‌چنین کاستن از فشارهای بین‌المللی که آن را به توقف این جنگ جنون‌آمیز فرامی‌خواند و صداهای اعتراض بسیاری که در بسیاری از عرصه‌ها و میادین بین‌المللی و رسانه‌های مردمی و محافل سیاسی در محکومیت جنایات دشمن، پس از افشای دروغ بودن داستان‌سرایی در مورد آنچه رخ داده، بلند شده است.
از این رو، ما تداوم فشارهای بین‌المللی و مردمی برای توقف این خونریزی و بسنده نکردن به آتش‌بسی که راه‌حل رنج مردم فلسطین نخواهد بود، مهم می‌دانیم.
ساقط کردن اهداف دشمن
ما به مردم و مقاومت فلسطین، به خاطر پایداری و رشادت‌های میدانی‌شان درود می‌فرستیم. آن‌ها با این کار توانستند اهداف دشمن را شکست دهند و آن را مجبور به مذاکره و آتش بس کنند. این همان دشمنی است که می‌گفت جز با بازگشت همه اسرا جنگ را متوقف نخواهد کرد و مذاکره نخواهد نمود. البته مردم فلسطین با این عزم و اراده می‌تواند پروژه دشمن را شکست دهد و به اهداف خود دست یابد.
ملت فلسطین در این نبرد تنها نبوده و نخواهد بود. حمایت‌هایی که از جاهای متعدد در یمن، عراق، سوریه و لبنان صورت گرفت و صداهای اعتراضی که در روزهای گذشته از آن‌ها بلند شد، مؤید این امر است. تا زمانی که مردم فلسطین به آزادی و حقوق خود نرسند، این حمایت‌ها و اعتراضات متوقف نمی‌شوند.
شاید جای تأسف باشد که در مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای از سرنوشت مردم فلسطین صحبت می‌شود و کشورهای عربی و اسلامی بدون در نظر داشت اراده مردمی که به تنهایی حق تعیین گزینه‌های خود را دارند که حقوق آن‌ها را تضمین می‌کند، به این روند پیوسته‌اند.
دنیا باید بداند که هر طرحی که حقوق این مردم را زیر پا بگذارد راه‌حل نخواهد بود و امنیت و ثبات را برای رژیم صهیونیستی تضمین نخواهد کرد.
لبنان با خون خود از غزه حمایت می‌کند
به لبنان می‌رسیم که همچنان با خون فرزندانش در کنار مردم فلسطین ایستاده است و هر روز فداکاری‌های بزرگی را برای حمایت از این مردم و تقویت ایستادگی آن‌ها انجام می‌دهد. این فداکاری فقط به کسانی که در میدان نبرد ایستاده‌اند، محدود نمی‌شود. بلکه به عرصه رسانه نیز رسیده است. در حالی که دشمن می‌خواست از طریق آن تصویر آنچه مقاومت انجام می‌دهد و دشمن در مناطق غیرنظامی می‌کند، منتشر نشود.
ما به همه این فداکاری‌ها و تلاش‌هایی تبریک می‌گویم که در عرصه مبارزه ایستادند و شایستگی خود را در میدان نبرد برای حفظ میهن و ایستادن در کنار مردم فلسطین در نبرد با دشمن مشترک به اثبات رساندند و به خانواده‌های شهدا تسلیت می‌گوییم و برای مجروحان شفای مجروحان دعا می‌کنیم و در عین حال بار دیگر از لبنانی‌ها می‌خواهیم که در مقابله با این دشمن متحد شوند و با توجه به هجمه‌هایی که شاهد بودیم و تهدیداتی که دشمن علیه این کشور انجام داده و خواهد داد، کسب آمادگی برای مقابله با دشمن، تقویت وحدت و بازدارندگی داخلی و عدم ورود به بحث‌هایی که این وحدت را مخدوش می‌کند و دشمنی که همیشه در کمین این کشور است از آن سود خواهد برد و تلاش مجدانه برای پر کردن خلأ موجود در نهادهای دولتی چه در سطح ریاست جمهوری و خلائی که ممکن است در رهبری ارتش رخ دهد، با توجه به اهمیت نقشی که ارتش در حفظ ثبات داخلی و مقابله با دشمن صهیونیستی ایفا می‌کند، یک ضرورت محسوب می‌شود.
ارتش نماد وحدت
در این زمینه نسبت به هرگونه اقدامی که به این نهاد که نماد موجودیت دولت و وحدت ملی است، لطمه وارد کند، چه از طریق طایفه ای کردن آن، چه با تبدیل کردن آن به موضوع دعوای سیاسی و چه برای تسویه حساب با این و آن و اینکه هدف از پر کردن این خلأ فقط به نفع این نهاد نظامی است، هشدار می‌دهیم.
بحران‌های مردم و وظیفه دولت
در عین حال، بر ضرورت ادامه کار برای رسیدگی به بحران‌هایی که لبنانی‌ها در سطح معیشت و زندگی به دلیل افزایش قیمت‌ها و دستمزدهای پایین رنج می‌برند که هر چقدر هم که بالا باشد، دیگر متناسب با نیازهای مردم نیستند، تأکید می‌کنیم.
در این زمینه نسبت به تداوم سیاست دولت که به جای اندیشیدن به ابزارهای دیگری که از رهگذر فعال کردن اقتصاد و بهره‌مندی از منابع دولتی، پس از آن که لبنانی‌ها دیگر طاقت پرداخت آن را ندارند، در اختیار دارد، با افزایش مالیات‌ها که عنوان بودجه 2024 شده است، به رفع نیازهای خود از جیب شهروندان هشدار می‌دهیم.
