بسم الله الرحمن الرحیم
21 محرم 1444 برابر با 28 مرداد 1401 و 19/08/2022 م
تلافی اهانت با بخشش و خوبی، روش پیامبران و انسان‌های مکتبی است
مطالب مهم خطبه اول: گزینه بخشش و خوبی / فرازهایی از زندگانی حضرت سجاد(ع) / نیکی شیوه افراد مکتبی است.
مطالب مهم خطبه دوم: وضعیت فاجعه‌بار / حکومت باید جلوی فروپاشی را بگیرد / بن‌بست در مورد سپرده‌گذاران / پرونده ترسیم مرزهای دریایی / رنج سوریه و وضعیت عراق / محکومیت بمب گذاری‌ها.
خطبه دینی:
خداوند متعال فرمود: «وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ * وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ» [فصّلت: 34 – 35] صدق الله العظيم.
خداوند متعال با این آیه می‌خواهد روشی را به بندگان خود نشان دهد که باید از آن در برخورد با بدی‌های احتمالی دیگران استفاده کنند؛ زیرا در اغلب موارد سخن بد با سخن بد و رفتار بد با رفتار مشابه تلافی می‌شود. البته این کار عیب نیست و خداوند متعال از آن حرام نکرده است، بلکه اقتضای عدالت چنین است و خداوند متعال نیز به آن اشاره کرده است: «وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَ» و نیز ممکن است این تلافی با عفو و گذشت صورت بگیرد. اخلاقی که خداوند بدان دعوت کرده است: «فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللهِ» [الشورى: 40] و فرموده است: «وَأَن تَعْفُواْ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى» [البقرة: 237].
اما خداوند متعال به وسیله آیه‌ای که خواندیم، خواسته است که انسان واکنش‌های خود را تعالی ببخشد و تنها به بخشش کسانی که به او بدی کرده‌اند، بسنده نکند بلکه بدی را با خوبی تلافی کند.
گزینه بخشش و خوبی
قرآن كريم اشاره كرده است كه در پیش گرفتن اين گزينه آسان نيست، به ويژه در مواقعی كه اهانت تحقيرآميز، دردناک و تأثيرگذار باشد؛ زيرا انتخاب این گزینه مستلزم ایستادگی در برابر نفسی است كه خواستار انتقام کشی از شخص اهانت کننده است. لذا خداوند متعال فرموده است: «وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ» و فرموده است: «وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا»، یعنی جز کسانی که در برابر روحیه انتقام‌گیری می‌ایستند و آن را مجبور به پذیرش رضایت الهی می‌کنند، کسی به این مقام و مرتبت نمی‌رسد: «وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عظيم»؛ زيرا اين اخلاق از ویژگی‌های مؤمنانى است كه در دنيا به محبت مردم دست یافته‌اند و در آخرت از مقامى والا برخوردارند که حق تعالى به آن اشاره فرموده است: «أُوْلَـئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ» [آل عمران: 136].
رسول خدا(ص) به این روش متصف بود و آنگاه که خداوند در مورد او فرمود: «وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» [القلم: 4]، به بالاترین مدال افتخار نزد خداوند متعال دست یافت. رسول خدا(ص) زمانی به این مقام نزد خداوند متعال دست یافت که با کسانی که با او قطع رابطه کرده بودند، پیوند ایجاد می‌کرد، به کسانی که محرومش کرده بودند، می‌بخشید و کسانی را که به او ستم کرده بودند، عفو می‌کرد.
فرازهایی از زندگانی حضرت سجاد(ع)
در سالروز وفات امام زین العابدین(ع) می‌خواهیم به برخی از مظاهر این رفتار بپردازیم که بیست و پنجم محرم یادآور سالروز وفات آن حضرت است. امامی که متصف به علم، عبادت، شجاعت، سخاوت و کرم بود و زندگی او مملو از موارد تلافی بدی با خوبی است.
در یکی از این موارد یکی از نزدیکان ایشان به امام(ع) حسد می‌ورزید و از آن حضرت متنفر بود. روزی این حالت او را بر آن داشت که در برابر اصحاب و یاران، به آن حضرت حمله و با القاب اهانت‌آمیز او را توصیف کرد. وقتی آن فرد برگشت، آن حضرت(ع) به اصحاب خود فرمود: «شما آنچه را که این مرد گفت، شنیدید و من دوست دارم با من بیایید تا پاسخ مرا به او بشنوید!» گفتند: چنین می‌کنیم، هر چند دوست داریم پاسخی که شایسته اوست بدهید. پس با امام رفتند و شک نداشتند که پاسخ امام(ع) تند خواهد بود. ولى در خلال راه شنيدند كه مىفرمود: «وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» [آل عمران: 134]. هنگامی که امام(ع) به خانه آن مرد رسید، آن مرد توقع داشت که از امام بدی ببیند و معتقد بود که امام(ع) آمده است تا او را در مورد رفتار ناشایستش مورد بازخواست قرار دهد؛ اما امام(ع) خیال او را راحت کرد و به او فرمود: ما برای این کار نیامدیم، بلکه آمده‌ایم تا به تو بگوییم: «تو در برابر من ایستادی و هر چه دلت خواست گفتی. اگر آنچه گفتی در من است، پس من به این خاطر از خدا آمرزش می‌خواهم و اگر آنچه گفتی در من نیست، خدا تو را ببخشد.» مرد به آن حضرت عرض کرد: هر آنچه گفتم، در تو نیست. بلکه من خطاکار و گناهکارم و امیدوارم مرا عفو کنی و از پروردگارت برای من طلب آمرزش نمایی. بعد از این واقعه، او به یکی از وفادارترین دوستان امام(ع) تبدیل شد.
مورد دوم: در سیره آمده است که کنیز امام(ع) آفتابه‌ای مسی در دست داشت تا امام وضو بگیرد. به خاطر بی‌دقتی آفتابه بر سر امام افتاد و آن را شکست. کنیز بلافاصله به آن حضرت گفت: «والكاظمين الغيظ؛ خشمشان را فرومی‌خورند.» امام فرمود: «خشم خود را فروخوردم.» کنیز ادامه داد: «والعافين عن الناس؛ و از مردم درمی‌گذرند.» امام فرمود: «تو را بخشیدم.» کنیز اظهار داشت: «والله يحبّ المحسنين؛ و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.» امام فرمود: «برو که برای رضای خدا آزاد هستی.»
مورد دیگر: هشام بن اسماعیل بود است. او از سوی عبدالملک بن مروان والی مدینه، از ارکان بنی‌امیه و به دشمنی با امام زین العابدین(ع) و به اهل بیت(ع) معروف بود. در سیره آمده است که پس از مرگ عبدالملک بن مروان، پسرش ولید بن عبدالملک خلافت را به دست گرفت و به خاطر مخالفت هشام بن اسماعیل با خلافتش، وی را از ولایت مدینه برکنار کرد. دستور داد او را در برابر مردم نگه دارند تا به خاطر بدی‌هایش از او تقاص بگیرند. در این هنگام هشام گفت: از زین العابدین بیش از همه می‌ترسم؛ چون در حق او ستم کرده‌ام؛ اما امام(ع) در آن زمان به قول ما نگفت که الآن وقت قصاص است؛ بلکه از یارانش خواست به او اهانتی نکنند و چون به او رسید، به او فرمود: «اگر نیاز مالی داری، ما تو را بی‌نیاز می‌کنیم. پس از ناحیه ما و هر کسی که از ما اطاعت می‌کند، خیالت راحت باشد.» هشام با شنیدن این منطق با صدای بلند فریاد زد: «خداوند بهتر می‌داند که رسالت خود را در کجا قرار دهد».
این صحنه را یکی از شاعران چنین به تصویر کشیده و سروده است:
مَلکْنا فَکانَ الْعَفْوُ مِنّا سَجیةً
فَلَمّا مَلِکْتُمْ سالَ بِالدَّمِ اَبْطَحُ
وَحَلَّلْتُمْ قَتْلَ الاْساری وَطالَما
غَدَوْنا علی الاْسْری نَمُّنُ وَنَصْفَحُ
فَحَسْبُکُمْ هذا التَّفاوُتُ بَینَنا
وَکُلُّ اِناءٍ بالَّذی فِیهِ ینْضَحُ
وقتی ما حکومت را بدست گرفتیم، عفو و بخشش و انسانیت شیوه ما بود، ولی وقتی شما(بنی‌امیه) حکومت را به دست گرفتید تا بیابان حجاز، جوی خون به راه انداختید و غیرانسانی رفتار نمودید. در حالی که روش ما در طول تاریخ، لطف و مهربانی با اسیران بود، شما کشتن اسیران ما را روا داشتید و همین تفاوت بین ما و شما کافی است و از کوزه برون همان تراود که در اوست.
از این گونه موارد در زندگی امام(ع) بسیار است.
نیکی شیوه افراد مکتبی است
عزیزان! برای مقابله با بدرفتاری‌های دیگران، چه در اثر اشتباه و چه شرایط نامساعد، ما به این روش نیاز داریم تا آن را اساس خودسازی و برخورد با دیگران قرار دهیم؛ چون برخی از این بدی‌ها ممکن است ناشی از رواج شایعه یا تبلیغات رسانه‌ها و شبکه‌های ارتباطی باشند. از این طریق می‌توان با تمام این تنش‌ها، احساسات و تعصبات مقابله کرد؛ چون این تنش‌ها نه تنها با واکنش‌های ناشی از خشم و انتقام قابل حل نیستند؛ بلکه باعث پیچیده‌تر شدن اوضاع می‌شوند. بلکه باید از روش خوبی کردن با بدان استفاده کرد که روش پیامبران، ائمه، رسالتمداران و دعوت کنندگان به سوی خدا است که همگی به دنبال ریشه کن کردن بدی، کینه و دشمنی از دل دیگران‌اند و تلاش می‌کنند تصویر منفی را به تصویر مثبت تبدیل کنند و راه خود را به سوی حقیقت هموار سازند؛ زیرا با احسان و نیکی است که می‌توان دل‌ها را به دست آورد. در حدیث آمده است: «جُبِلَتِ القُلُوبُ على حُبِّ مَنْ أحسَنَ إليها، وبُغْضِ مَنْ أساءَ إليها؛ دل‌ها بر محبت كسى كه به آن‌ها خوبى كند و بر نفرت از كسى كه به آن‌ها بدى روا دارد، سرشته شده است.»
و اگر برخی معتقد باشند که این روش ممکن است منجر به تداوم بدی از سوی کسانی بشود که خوبی را ناشی از ضعف انسان می‌دانند، در این صورت ما این را نه قاعده بلکه استثنا می‌دانیم. آری! در این گونه موارد باید از روش مقابله به مثل استفاده کنیم و حقمان را از آنان بگیریم. امام زین العابدین(ع) در اشاره به این واقعیت فرموده است: «اما حق کسى که به شما بدی کرده، این است که او را ببخشی؛ ولی اگر دیدی که عفو و بخشش او ضرر می‌زند، باید بر او پیروز شوی.»
عزیزان! این راه ممکن است سخت باشد؛ اما امن‌ترین راه برای رسیدن به دنیا این است که دشمنان خود را به دوستان تبدیل کنیم و راهی را برویم که به بهشت و رضوان منتهی می‌شود که خداوند متعال به آن اشاره فرموده است: «وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» [آل عمران: 133 – 134].
خطبه سیاسی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! شما و خودم را به همان چیزی توصیه می‌کنم که رسول خدا(ص) به یکی از اصحاب خود به نام ابوذر غفاری توصیه کرد. به او فرمود:
«یَا اباذر! احْفَظْ مَا أُوصِیکَ بِهِ تَکُنْ سَعِیداً فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ؛ ای ابوذر آنچه را به تو سفارش می‌کنم حفظ کن تا در دنیا و آخرت سعادتمند شوی.»
«یَا اباذر! اغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ، شَبَابَکَ قَبْلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتَکَ قَبْلَ سُقْمِکَ وَ غِنَاکَ قَبْلَ فَقْرِکَ وَ فَرَاغَکَ قَبْلَ شُغُلِکَ وَ حَیَاتَکَ قَبْلَ مَوْتِکَ؛ ای ابوذر! پنج چیز را پیش از پنج غنیمت بشمار: جوانی پیش از پیری، سلامتی پیش از بیماری، غنا پیش از فقر، فراغت پیش از مشغولیت و زندگی پیش از مرگت.»
«یَا اباذر! إِیَّاکَ وَ التَّسْوِیفَ بِأَمَلِکَ فَإِنَّکَ بِیَوْمِکَ وَ لَسْتَ بِمَا بَعْدَهُ، فَإِنْ یَکُنْ غَدٌ لَکَ فَکُنْ فِی الْغَدِ کَمَا کُنْتَ فِی الْیَوْمِ، وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ غَدٌ لَکَ لَمْ تَنْدَمْ عَلَی مَا فَرَّطْتَ فِی الْیَوْمِ؛ ای اباذر! از این که کاری را به آینده موکول کنی بپرهیز. تو امروز، در مقابل امروزت هستی، از آینده چه خبر داری؟ اگر فردایی داشتی، برای فردایت چنان باش که برای امروزت بودی؛ و اگر به فردا نرسیدی، بر کوتاهی و قصور امروز، اندوه نخواهی داشت.»
«یَا اباذر! کَمْ مِنْ مُسْتَقْبِلٍ یَوْماً لَا یَسْتَکْمِلُهُ وَ مُنْتَظِرٍ غَداً لَا یَبْلُغُهُ؛ ای اباذر! چه بسا کسانی که به استقبال روزی می‌شتابند و در انتظار فردایی هستند ولی هرگز به آن نمی‌رسند. اگر به اجل و سرنوشت آن بیندیشی، آرزوهای دور و دراز و مغرور شدن به آن‌ها را دشمن خواهی دانست.»
«یَا اباذر! إِذَا أَصْبَحْتَ فَلَا تُحَدِّثْ نَفْسَکَ بِالْمَسَاءِ، وَ إِذَا أَمْسَیْتَ فَلَا تُحَدِّثْ نَفْسَکَ بِالصَّبَاحِ، وَ خُذْ مِنْ صِحَّتِکَ قَبْلَ سُقْمِکَ وَ حَیَاتِکَ قَبْلَ مَوْتِکَ، فَإِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا اسْمُکَ غَداً؛ ای اباذر! بامداد که شد وعده شام را به خود مده. هرگاه شام کردی سخن فردا را مگو. ای ابوذر! قبل از بیمار شدن، از سلامتی‌ات بهره‌برداری کن و قبل از مرگ، از حیات خود، چرا که نمی‌دانی نام و نشان تو در فردا چیست.»
عزیزان! ما شدیداً به این توصیه‌ها نیاز داریم که باعث می‌شوند نسبت به جایگاه خود در این دنیا و مسئولیت‌هایی که باید انجامشان دهیم، آگاه‌تر و برای رویارویی با چالش‌ها تواناتر شویم.
وضعیت فاجعه‌بار
از شرایط اقتصادی و معیشتی شروع می‌کنیم که به لبنانی‌ها فشار می‌آورد که به دلیل افزایش روزافزون نرخ دلار به فاجعه تبدیل شده است و بیم آن می‌رود که افزایش قیمت دلار به اعداد بی‌سابقه‌ای برسد و طبیعی است که این امر باعث افزایش قیمت کالاها، مواد غذایی، خدمات و هزینه‌های دارو، درمان و حمل و نقل می‌شود. آن هم در کشوری که همه چیز دلاری شده است، آثار خود را بر زندگی لبنانی‌ها به جای گذاشته و به نهادها و ادارات دولتی آسیب می‌رساند و در نهایت به دستگاه قضایی نیز سرایت کرده است. دولت به جای اینکه ارگان‌های خود برای کاهش بار از دوش شهروندان بسیج کند، می‌بینیم که می‌خواهد بار مردم را افزایش دهد و به جیب خالی‌شان دست‌درازی کند و پس از برداشتن یارانه‌های گازوئیل، تصمیم دارد یارانه‌های بنزین و آرد را لغو کند و دلار گمرکی را به صورت تصاعدی افزایش دهد. آن هم در کشوری که بیشتر متکی به واردات از خارج است و بدون اینکه جایگزین‌هایی را ارائه دهد که شهروندان قدرت تحمل این بارها را داشته باشند؛ چون حقوق افزایش نیافته است و حتی اگر افزایش هم پیدا کند، در حد لازم نیست و مزایای اجتماعی مناسب برای اقشار مستضعف نیز فراهم نشده است و اگر تأمین شده، بسیار ناچیز است.
در حالی که دنیا همچنان به این کشور پشت کرده و تا زمانی که به شرایط مورد نظر آن تن ندهد، نمی‌خواهد به آن کمک کند یا این که منتظر اصلاحاتی است که هنوز صورت نگرفته است و اگر کمکی هم بکند، فقط در حد زنده نگه داشتن لبنان است.
در برابر آنچه در حال رخ دادن است، از دولت و پارلمان می‌خواهیم که دست درازی به جیب لبنانی‌ها را آسان نگیرند و در هر تصمیمی که ممکن است بر رنج و بار مردم بیفزاید، تجدید نظر کنند و می‌ترسیم که اگر به این روند ادامه دهند، ما به یک انفجار اجتماعی برسیم که ممکن است به ختم صلح و ثبات داخلی منجر شود.
تمام کسانی که در مصدر مسئولیت هستند، باید از خشم، خروش و صدای اعتراض مردم بترسند؛ چون دیگر قادر به تحمل این همه فشارها نیستند؛ زیرا همه ذخایر احتیاطی خود را خرج کرده‌اند؛ چه آنچه را برای عمر خود ذخیره کرده بودند و چه آنچه از خارج برایشان می‌رسید. نباید به صبر لبنانی‌ها و اینکه آن‌ها سریع با واقعیت موجود سازگار می‌شوند و از زیر سلطه آن‌ها خارج نمی‌شوند، امید ببندند.
حکومت باید جلوی فروپاشی را بگیرد
از این رو، ما مجدداً از دست اندرکاران تشکیل دولت دعوت می‌کنیم تا با تشکیل دولتی که بتواند جلوی این فروپاشی کشور را بگیرد و به بحران‌ها و مسائل مطروحه رسیدگی کند، مسئولیت خود را انجام دهند و در کنار همه کسانی می‌ایستیم که در این زمینه تلاش می‌کنند؛ زیرا نمی‌توان کشور را با دولت موقتی که اختیارات کامل ندارد و از مجلس جدید نمایندگی نمی‌کند، اداره کرد.
در عین حال که خواهان ایجاد همه شرایطی لازم برای تسریع توافق بر سر رئیس جمهوری که بتواند لبنانی‌ها را جمع کند و کشور را به ساحل امن برساند، معتقدیم که اگر نیروهای سیاسی از محاسبات شخصی و محدود و امیدهای غیرواقعی خود دست بردارند و به مصلحت ملت و مردم و حتی منافع خود فکر کنند، می‌توانند به این مهم برسند؛ زیرا پس از این روز لبنانی‌ها کسانی را که منافعشان را نادیده می‌گیرند، نمی‌بخشند.
بن‌بست در مورد سپرده‌گذاران
اما در مورد سپرده‌گذاران، منتظر بودیم پس از حادثه اخیر در یکی از بانک‌ها، همه تلاش‌ها برای رسیدگی به موضوع سپرده‌گذاران بسیج شود و از خطرات ناشی از حل نشدن آن جلوگیری به عمل آید؛ اما هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفت.
در اینجا مجدداً درخواست می‌کنیم که این موضوع سریعاً مورد رسیدگی قرار گیرد و برای جلوگیری از وقوع حوادثی که ممکن است عواقب آن وخیم‌تر از این باشد، این زخم باز گذاشته نشود. در عین حال ما خواهان رسیدگی به پرونده‌های موجود در قوه قضائیه و تسلیم نشدن به تهدیدات بانک‌ها هستیم. جای تأسف است لبنانی‌هایی که تابعیت‌های بیگانه دارند می‌توانند از تابعیت خود برای گرفتن سپرده‌هایشان از بانک‌های لبنانی استفاده کنند، همان‌طور که اخیراً در انگلیس اتفاق افتاد، اما لبنانی‌ها نمی‌توانند از طریق دستگاه قضایی خود این کار را انجام دهند.
پرونده ترسیم مرزهای دریایی
با توجه به موضوع ترسیم مرزهای دریایی، از آنجایی که لبنان همچنان منتظر پاسخ رژیم صهیونیستی به خواسته‌های لبنان است، در این زمینه نسبت به تعلل دشمن هشدار می‌دهیم که هدف آن خرید زمان برای شروع استخراج گاز است. دشمن می‌خواهد واقعیت موجود را بر لبنانی‌ها تحمیل کند و آن‌ها را برای به دست آوردن این ماده ضروری در برابر دنیا شرمنده نماید.
ما بر وحدت موضع لبنان و جلوگیری از نفع بردن دشمن صهیونیستی از تفرقه موجود در مورد این پرونده برای تقویت موقعیت و تحمیل شرایط خود تأکید می‌کنیم.
رنج سوریه و وضعیت عراق
در مسئله سوریه باقی می‌مانیم، جایی که به دلیل حملات مکرر دشمن صهیونیستی که امنیت و ثبات آن را تحت تأثیر قرار داده و جان فرزندان و سربازانش را تهدید می‌کند، رنج این کشور ادامه دارد. ما اعلام می‌کنیم که در کنار سوریه قرار داریم و از دولت‌های عربی می‌خواهیم که با سایر کشورهای برادر در کنار این کشور عربی بایستند و نگذارند که این کشور در درد و رنج خود تنها بماند و به طعمه کسانی تبدیل شود که می‌خواهند آن را تضعیف کنند، ثروتش را به غارت ببرند و عناصر وحدت آن را نابود کنند.
در موضوع عراق، ما مجدداً از همه نیروهای سیاسی دعوت می‌کنیم که دوباره برای گفت‌وگو گرد هم بیایند که تنها راه خروج عراق از مخمصه موجود و پیشرفت این کشور همین است؛ چرا که با غلبه و انحصار، عراق به ثبات نمی‌رسد و راه حلی برای بحران‌های آن وجود ندارد، بلکه ثبات و حل بحران‌های آن از طریق همکاری، ارتباط‌گیری و تلاش جمعی به نفع مردم عراق ممکن است.
محکومیت بمب گذاری‌ها
اما در افغانستان، ما بمب گذاری‌هایی را که مساجد متعدد را هدف قرار داد و شمار زیادی از پیشگامان این کشور را کشت، محکوم می‌کنیم و در این باره از دولت افغانستان می‌خواهیم که به مسئولیت خود در حفاظت از مساجد عمل کند و در برابر تروریسم بایستد که حرمتی برای خانه خدا و نمازگزاران آن قائل نیست.
