بسم الله الرحمن الرحیم
1 جمادی الاولی 1444 برابر با 4 آذر 1401 و 25/11/2022 م
انجام درست‌کار؛ راه احیای نقش تمدنی ما
مطالب مهم خطبه اول: انجام خوب کار یک وظیفه است، نه یک انتخاب / انجام درست‌کار در قرآن / تشویق درست‌کاران / ارزش درستکاری / با درستکاری، نقش گذشته خود را بازمی‌یابیم.
مطالب مهم خطبه دوم: آیا لبنان کشور مستقلی است؟! / تأخیر در پرونده انتخاب ریاست جمهوری / تار شدن وضعیت زندگی / حرفه‌ای بودن عملیات قدس / محیط زیست در خطر است.
خطبه دینی:
خداوند سبحانه و تعالی در قرآن کریم می‌فرماید: «تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ * الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ * الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُور» [الملك: 1-3] صدق الله العظيم.
با توجه به اهميت صفت درستکاری و نقش آن در سازندگی و پيشرفت جامعه و جلوگیری از اثرات فاجعه‌بار سهل‌انگاری در انجام کار و مسئولیت، يكی از بارزترين صفاتی كه اسلام به آن دعوت و پيروان خود را به آن ترغيب كرده، درستکاری و انجام کامل مسئوليتي است كه بر عهده دارند.
درستکاری؛ یعنی انجام و به پایان رساندن کار به بهترین و کامل‌ترین نحو در زمان معین است؛ به طوری که کار یا نحوه انجام آن نقصی نداشته باشد و هدف خود را برآورده کند.
انجام خوب کار یک وظیفه است، نه یک انتخاب
اسلام درستکاری را امری اختیاری قرار نداده است تا مسلمان این ویژگی را داشته باشد یا نداشته باشد، بلکه آن را از وظایفی قرار داده است که انسان به وسیله آن به یکی از اهداف وجودی خود در زندگی دست می‌یابد؛ زیرا خداوند متعال انسان را جانشین خود در روی زمین قرار داده است تا در کار و انجام وظایفی که به او محول شده، بهترین باشد.
و این همان چیزی است که خداوند سبحان به او اشاره کرده است: «وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» [البقرة: 195].
و خداوند سبحان در آیه‌ای دیگر فرموده است: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً» پس باید کار خود را به درستی و کامل انجام دهید تا به محبت الهی نائل شوید و بدون آن به محبت نمی‌رسید.
این آیه نشان می‌دهد که مردم نه تنها در قیامت به خاطر انجام اعمالشان پاسخگو خواهند بود، بلکه در مورد نحوه انجام کار و اینکه چرا در کار و مهارت خود بهترین نبودند، پاسخگو خواهند بود.
انجام خوب کار در احادیث
روایات شریف نیز به این امر اشاره می‌کنند. چنانکه در حدیث آمده است: «لا يكن همّ أحدكم في كثرة العمل، وليكن همّه في إحكامه وتحسينه؛ دغدغه شما نباید کثرت عمل باشد؛ بلکه باید کمال عمل و بهینه‌سازی آن باشد».
و در حديث آمده است: «إنَّ اللّه َ تَعالى يُحِبُّ مِنَ العامِلِ إذا عَمِلَ أن يُحسِنَ؛ خداوند متعال دوست دارد که كننده كار وقتى كارى می‌کند، آن را به خوبى انجام دهد.»
و در حديث ديگرى مىفرمايد: «إنَّ اللّه َ يُحِبُّ إذا عَمِلَ أحَدُكُم عَمَلاً أن يُتقِنَهُ؛ خداوند دوست دارد هرگاه يكى از شما كارى انجام می‌دهد، آن را درست و استوار انجام دهد.»
توجه به انجام درست‌کار به جایی رسیده است که رسول خدا(ص) حتی به کفن کردن درست انسانی که باید کفن شود، فرامی‌خواند؛ هر چند کفن می‌پوسد و در قبر با خاک پر می‌شود. فرموده است: «إذا كفَّنَ أحدُكُم أخاهُ، فليُحسِّن كفنَهُ إنِ استطاعَ؛ اگر یکی از شما می‌خواهد برادر خود را کفن کند، در صورت توان، درست کفن کند.» و در مورد قبر نیز فرموده است: «احْفِرُوا وَأَعْمِقُوا وَأَحْسِنُوا؛ قبر را عمیق و خوب بکنید.»
این اشاره روشنی است به اینکه در اسلام منظور از انجام خوب کار این نیست که انسان تأیید کسانی را به دست آورد که برایشان کار می‌کند یا وظیفه‌ای را در قبالشان انجام می‌دهد، بلکه منظور این است که کار خود را درست انجام دهد، حتی اگر کسی از آن بهره نبرد.
رسول خدا(ص) عملاً این امر مهم را نشان داد. هنگامی که یکی از یارانش به نام سعد بن معاذ از دنیا رفت، بالای قبرش ایستاد تا بر نحوه ساختن قبر نظارت کند و چون دید که در ساختن و استحکام قبر نقصانی وجود دارد، دستور داد آن را درست کنند. به آن حضرت عرض شد: یا رسول الله این قبر است و اتاق نیست و به زودی خاک بر آن می‌ریزند. به آن‌ها فرمود: «این را می‌دانم، ولی خداوند دوست دارد اگر یکی از شما کاری انجام داد، آن را درست انجام دهد.»
انجام درست‌کار در قرآن
خداوند متعال در مقام راهنمایی به حضرت داوود(ع) می‌خواهد یکی از نشانه‌های درستکاری را نشان دهد. حضرت داوود(ع) زره می‌ساخت که رزمنده برای دفاع از خود از آن استفاده می‌کند. خداوند سبحانه و تعالی فرموده است: «أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ»؛ یعنی: ای داوود! کار را درست و کامل انجام بده که عیبی نداشته باشد. «وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ» [سبأ: 11] یعنی: در گذاشتن حلقات زره دقت کن. به گونه‌ای باشد که آزادی عمل رزمنده را نگیرد.
خداوند متعال درک اهمیت درستکاری را در وجود انسان نهادینه کرده است. اول: وقتی انسان را به تدبر در عالم فرامی‌خواند. او بعد از تدبر در عالم هیچ نقصی را در آن نمی‌یابد. بلکه در آفرینش و زیبایی، آن را در اوج کمال می‌بیند. خداوند در اشاره به این خلقت کامل فرموده است: «الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَوَاتٍ طِبَاقاً مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ» و فرموده است: «صُنْعَ اللهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ» [النَّمل: 88] و درباره آفرینش انسان فرموده است: «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» [التّين: 4].
دوم: ویژگی ایمان را از کسانی سلب می‌کند که در انجام کار و مسئولیتی که به ایشان سپرده شده است، خیانت می‌کنند و مردم را فریب می‌دهند. خدای متعال در تعریف ویژگی‌های مؤمن می‌فرماید: «وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ» [المؤمنون: 8].
و در حديث آمده است: «لا إِيمانَ لِمَنْ لا أَمانَةَ لَهُ؛ کسی که امانت‌دار نیست، ایمان ندارد.» و در حدیث دیگری آمده است: «من غشَّنا فليس منّا؛ کسی که ما را فریب دهد از ما نیست.» یعنی مسلمان نیست.
سوم: از فرد کننده کار می‌خواهد آگاه باشد که هنگام کار، خدا، رسولش و مؤمنان از کار او آگاه هستند و او باید در برابر خدا، رسولش و مؤمنان باید در قبال کارهای خود پاسخگو باشد و بازخواست شود. فرموده است: «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ» [التَّوبة: 105] و اگر کار خود را به درستی انجام ندهد باید پیامدهای آن را نیز بپذیرد. خداوند در اشاره به این امر فرموده است: «وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآَثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ» [يس: 12].
تشویق درست‌کاران
دعوت مردم به درستکاری، همه کار نیست؛ بلکه خداوند از جامعه می‌خواهد که درست‌کاران را تشویق کند و درست‌کاران در میانشان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشند؛ خداوند از جامعه می‌خواهد که از درست‌کاران تقدیر کند و درست‌کاری‌شان را پاس بدارد. در حدیث آمده است: «لَعَنَ اللهُ قاطِعِي سَبيلِ المَعروفِ، وهُو الرجُلُ يُصنَعُ إلَيهِ المَعروفُ فَيَكفُرُهُ، فَيَمنَعُ صاحِبَهُ مِن أن يَصنَعَ ذلكَ إلى غَيرِهِ؛ خدا لعنت كند كسانى را كه راه نيكى كردن را می‌بندند؛ يعنى كسى كه به وى خوبى می‌شود، اما او ناسپاسى می‌کند و در نتيجه، نيكوكار را از نيكى كردن به ديگران بازمی‌دارد.»
عزیزان! ما به فراهم کردن راه‌های رسیدن به درستکاری نیاز مبرم داریم؛ درستکاری را آموزش دهیم، از درست‌کاران تقدیر و تشکر کنیم، آن‌ها را تشویق کنیم که به کارشان ادامه دهند و در قبال کسانی که کارشان را درست انجام نمی‌دهند، موضع قاطعی اتخاذ کنیم.
ارزش درستکاری
عزیزان! ما نیاز مبرمی داریم که از طریق آموزش کامل، قدردانی و احسان به صاحبان آن، تشویق به ادامه آن، اتخاذ مواضع قاطع و مجازات کسانی که بر کار خود مسلط نیستند، همه ابزارهای دستیابی به درست کاری را پیدا کنیم.
مسلمانان به واسطه درستکاری که دستاورد تربیت اسلامی در همه عرصه‌های زندگی است، توانستند شکوه و عظمت درخشان گذشته را بیافرینند و آثار درست‌کاری‌شان به صورت دستاوردهای عظیم تمدنی در عرصه‌های علمی، فنی، فکری، فرهنگی، بهداشتی و اجتماعی هنوز هم در همه‌جا مشهود است و با غفلت از این ارزش، دچار عقب‌گرد شدند و مسئولیت را به کسانی سپردند که صلاحیت آن را نداشتند. پارتی‌بازی ملاک دادن مسئولیت‌ها و مناصب شد و نادانان و ناتوانان مورد حمایت قرار گرفتند. کار به جایی رسید که افراد نامناسب در مکان‌های نامناسب قرار گرفتند.
با درستکاری، نقش گذشته خود را بازمی‌یابیم
عزیزان! ما نمی‌توانیم تمدن باشکوه خود را احیا کنیم و حضور پررنگ و مؤثری در دنیا داشته باشیم، مگر اینکه شعارمان این باشد: بهتر و بهتر، درستکاری و درستکاری، کیفیت و کیفیت. این چیزی است که ما در عبادت پروردگار، سروسامان دادن به خانه‌ها، ساختن خانواده‌ها و تربیت فرزندان، زندگی زناشویی، ساماندهی کوچه‌ها، جاده‌ها، شهرها و روستاها، مدیریت مؤسسات، مغازه‌ها و کارخانه‌ها و تعامل با یکدیگر به آن نیاز داریم. باید در سیاست و اقتصاد و عرصه‌های جهاد و تلاش، کار خود را درست انجام دهیم. باید در گفتار، کردار و رفتار به بهترین‌ها توجه داشته باشیم. به این ترتیب ابتکار عملی را که از دست داده‌ایم بازمی‌یابیم. بدین وسیله جامعه و آخرت خود را می‌سازیم و ایمان خود را ابراز می‌کنیم و نزد خداوند در بهترین موقعیت قرار می‌گیریم. چنانکه خداوند متعال فرموده است: «إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ» [البيِّنة: 7] و همان‌گونه خواهیم بود که خدا خواسته است. بهترین امتی باشیم که در گفتار، کردار و رفتار مردم دیده‌اند.
خطبه سیاسی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا به شما همان چیزی را توصیه می‌کنم که رسول خدا(ص) سفارش کرده است. آمده است که آن حضرت(ص) روزی با جوانی برخورد کرد. رسول خدا(ص) از او پرسید: آیا مرا دوست داری؟ جوان گفت: به خدا سوگند! آری یا رسول الله! پس رسول خدا(ص) به او فرمود: مثل چشمانت؟ جوان گفت: بیشتر. رسول خدا(ص) به او فرمود: مثل پدرت؟ جوان گفت: بیشتر. رسول خدا(ص) به او فرمود: مثل مادرت؟ جوان گفت: بیشتر. رسول خدا(ص) به او فرمود: مثل جانت؟ جوان گفت: به خدا سوگند بیشتر از جانم یا رسول الله! رسول خدا(ص) به او فرمود: مثل پروردگارت؟ جوان گفت: الله الله یا رسول الله! این محبت برای تو و هیچ‌کس نیست. من تو را به خاطر عشق خدا دوست دارم. پیامبر(ص) رو به همراهانش کرد و فرمود: «این‌گونه باشید! خدا را به خاطر خوبی‌ها و نعمت‌هایش بر شما دوست بدارید و مرا به خاطر محبت خدا دوست بدارید».
وصیت رسول خدا(ص) این است که خدادوستی ما خالص باشد و اگر کسی را دوست داریم، به خاطر خدادوستی او باشد و این همان چیزی است که ما در این دعا می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ أَسْأَلُكَ حُبَّكَ وَحُبَّ مَنْ يُحِبُّكَ، وَحُبَّ كُلِّ عَمَل يُوصِلُنِي إلى قُرْبِكَ، وَأَنْ تَجْعَلَكَ أَحَبَّ إلَيَّ مِمَّا سِواكَ؛ خدایا! دوستى تو را و دوستى دوستدارانت را و دوست داشتن هر كارى كه مرا به مقام قرب تو رساند از تو مىخواهم و هم درخواست دارم كه خود را از هر چه غير توست بر من محبوب‌تر گردانى». به این ترتیب آگاه‌تر و مسئولیت‌پذیرتر خواهیم بود و توانایی بیشتری برای مقابله با چالش‌ها خواهیم داشت.
آیا لبنان کشور مستقلی است؟!
از کشوری آغاز می‌کنیم که روز استقلال آن گذشت. این روز برای یادآوری استقلال به لبنانی‌ها و فرصتی برای گرامیداشت کسانی است که برای رها کردن کشور از یوغ فرمانروایی فرانسه تلاش و فداکاری کردند و آن‌ها سزاوار این افتخار هستند.
ولی ما می‌خواهیم دایره این مناسبت را گسترش دهیم تا شامل همه کسانی شود که برای آزادی سرزمین خود از دست دشمن صهیونیستی و هر اشغالگر و متجاوز به این سرزمین پاک، فداکاری‌های بزرگی انجام دادند؛ اما حق داریم از همه لبنانی‌ها بپرسیم: اگر توانستیم سرزمین خود را از دست اشغالگران آزاد کنیم، آیا واقعاً امروز استقلال داریم و آیا عنان تصمیم سیاسی، اقتصادی و امنیتی‌مان به دست خود ماست؟!
متأسفانه باید بگوییم، نه؛ زیرا امروز ما گروگان مداخلات خارجی هستیم. منتظر اشارات آن‌ها هستیم تا انتخاب ریاست جمهوری یا دولت یا هر انتخاب دیگری برگزار شود یا با بحران‌های اقتصادی و معیشتی خود مقابله کنیم یا از ثبات امنیتی و حتی حق دفاع از خودمان برخوردار شویم. زمانی این امر محقق می‌شود که اراده گردانندگان کشور آزاد شود و آن‌ها از شر شرط‌های بیرونی و منافع شخصی و جناحی خود خلاص شوند.
تأخیر در پرونده انتخاب ریاست جمهوری
در حال حاضر، بن‌بست در انتخاب ریاست جمهوری ادامه دارد؛ زیرا هر حزب همچنان به سقف‌های بالایی که برای خود در نظر دارد، متعهد است، در حالی که دستیابی به انتخابات ریاست جمهوری مستلزم امتیازدهی است که با توجه به توازن موجود در داخل مجلس غیرممکن شده است و هر حزبی نمی‌تواند کف ترازو را به نفع خود سنگین کند. این وضعیت باعث شده است که کشور اسیر خلائی شود که بیم آن می‌رود مدت آن طولانی شود؛ مگر اینکه تحولاتی در این زمینه رخ دهد.
در این راستا مجدداً از نیروهای سیاسی حاضر در مجلس می‌خواهیم که با تلاش و کوشش برای برون رفت از خلأ مرگباری که بر سینه مردم فشار آورده و منافع و ثباتشان را در معرض تهدید قرار داده است، امانت‌دار کسانی باشند که این مناصب و رهبری خود را به آن‌ها واگذار کرده‌اند و به فرمولی برسند که شرایط را برای انتخاب یک رئیس جمهور قابل اعتماد و امین برای کشور و مردم فراهم کند و صلاحیت لازم را برای خارج کردن کشور از تونل تاریکی که وارد آن شده است، داشته باشد.
تار شدن وضعیت زندگی
در همین زمان، وخامت وضعیت معیشت ادامه دارد که با افزایش یک‌باره نرخ دلار گمرکی به 15000 لیره، به لبنانی‌ها خبر تیره‌تر شدن وضعیت معیشت را می‌دهد. پیامدهای این مسئله به افزایش بهای کالاها و مواد غذایی، دارو و درمان محدود نخواهد شد؛ بلکه به جهت بالا بودن بهای نفت کوره و هیزم اثرات آن بخش گرمایش را نیز در برخواهد گرفت و به ثروت جنگلی کشور آسیب خواهد زد. این علاوه بر اشارات گزارش‌های امنیتی مبنی بر افزایش قابل توجه نرخ جرم سرقت در سال جاری و همچنین میزان قتل و خودکشی است.
در این راستا به گزارش خطرناک دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر می‌پردازیم که مشکل لبنان را جنایت علیه بشریت توصیف کرده است. گزارش داده است که بانک لبنان از استانداردهای بین المللی منحرف شده و این مشکل توسط هیچ کمیته پارلمانی یا قضایی مورد بررسی قرار نگرفته و منجر به آب رفتن و نابودی پول سپرده گذاران و قرار گرفتن کشور و مردم در سراشیبی سقوط شده است.
حرفه‌ای بودن عملیات قدس
در موضوع فلسطین؛ باید از دو عملیات حرفه‌ای و دقیقی که علیرغم تمامی تدابیر امنیتی دشمن صهیونیستی در قدس و کرانه باختری، در قدس صورت گرفت، تقدیر و تشکر کنیم که سیستم امنیتی صهیونیستی را در بحران بزرگی فروبرد. این عملیات در پاسخ به اقدامات دشمن علیه ملت فلسطین و مقدسات آن انجام شد تا بار دیگر تأکید کند: تا زمانی که اراضی فلسطین را در اشغال خود دارد و مقدسات آن را هتک می‌کند، مردم فلسطین از اشغالگری، تجاوزات و تحقیر رنج می‌برند، امنیتی وجود نخواهد داشت.
محیط زیست در خطر است
در خاتمه؛ پس از پایان اجلاس آب و هوا که در شرم الشیخ مصر برگزار شد، روزنامه‌های غربی اظهار داشتند که تصمیمات این اجلاس با تردید، طفره رفتن و مانع‌تراشی کشورهای صنعتی همراه بوده است. آن‌ها به ایجاد صندوق جبران خسارات ناشی از آلودگی آب و هوا و محیط زیست بسنده کردند، بدون اینکه به دلایل آن بپردازند. وضعیتی که ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای صنعتی است که زمین و ساکنان آن را در معرض تهدید قرار داده است. این امر نشان دهنده میزان فروپاشی ارزشی در این کشورهاست که برای انسان و آینده او ارزشی قائل نیستند و فقط برای رسیدن به منافع و جاه‌طلبی‌های خود تلاش می‌کنند، حتی اگر به نابودی زمین و ساکنان آن منجر شود.
