بسم الله الرحمن الرحیم
15 جمادی الاولی 1444 برابر با 18 آذر 1401 و 09/12/2022 م
زهرا(س)؛ عابدهای که مؤمنان را بر خود ترجیح داد
مطالب مهم خطبه اول:اندوه علی(ع) برای حضرت زهرا(س) / اخلاص در عبادت / اهمیت نماز شب / دعا برای مؤمنان / همسایهداری خوب / راه اخلاص و وفاداری به زهرا(س)
مطالب مهم خطبه دوم:پیامدهای جلسه هیئت وزیران / راهحل در انتخاب رئیسجمهور است / وضعیت زندگی بدتر میشود / تهدیدات دشمن / حمایت از مردم فلسطین.
خطبه دینی:
خداوند سبحانه و تعالی در قرآن کریم میفرماید: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» [الأحزاب: 33] صدق الله العظيم.
در سیزدهم ماه جمادی الاولی، صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) سرور زنان جهانیان، این دنیا را بهسوی رحمت پروردگارش ترک کرد و به خاطر فراق خود برای اهلبیت و همه کسانی که با مقام و منزلت او نزد خدای متعال و پیامبر(ص) آشنا بودند و به خاطر صفات والایی که آن بزرگوار داشت و نقشی که ایفا کرد، اندوهی بزرگ از خود بهجای گذاشت. جایگاهی که رسول خدا(ص) در بیان آن میفرماید: «خداوند به خاطر غضب فاطمه، خشمگین و به خاطر رضایت او راضی میشود.» و فرمود: «فاطمه پاره تن من است، آنچه او را ناخشنود سازد، مرا ناخشنود میکند و آنچه او را اذیت کند، مرا میآزارد.»
اندوه علی(ع) برای حضرت زهرا(س)
امیرالمؤمنین(ع) وقتی در برابر جنازه مطهر فاطمه(س) قرار گرفت، این اندوه را به بهترین وجه بیان کرد. فرمود: «قَدْ عَزَّ عَلَيَّ مُفَارَقَتُكِ وَ تَفَقُّدُكِ إِلَّا أَنَّهُ أَمْرٌ لَا بُدَّ مِنْهُ وَ اللَّهِ جَدِّدْتِ عَلَيَّ مُصِيبَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ قَدْ عَظُمَتْ وَفَاتُكِ وَ فَقْدُكِ فَإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ مِنْ مُصِيبَةٍ مَا أَفْجَعَهَا وَ آلَمَهَا وَ أَمَضَّهَا وَ أَحْزَنَهَا؛ مفارقت و از دست دادن تو بر من سخت گران است، ولى افسوس كه از اين جدايى چاره نيست و به خدا سوگند با مرگ تو مصيبت از دست دادن پيامبر(ص) بر من تازه مىشود و مرگ تو و از دست دادن تو مصيبتى بسيار بزرگ است، ولى همگان از خداييم و همگان بهسوی او باز گردندهايم و اين مصيبت چه سخت و دردانگيز و دشوار و اندوه افزاست.» سپس به مرقد پیامبر خدا(ص) رو کرد و فرمود: «قَلَّ يا رسولَ الله عن صَفِيَّتِك صَبرِي، وَرَقَّ عنها تَجَلُّدِي، إِلَّا أنَّ في التأسِّي بِعظِيم فرقَتِك وَفَادحِ مُصِبَيتِك مَوضِعَ تَعَزٍّ... فإِنَّـا لله وإنَّا إليه راجعون، لقد استُرجِعَتْ الوَديعةُ، وأُخِذَتْ الرَّهينَة، أمَّا حُزنِي فَسَرْمَدْ، وَأمَّا لَيلِي فَمُسَهَّدْ، إلى أَنْ يختارَ اللهُ لي دارَك الَّتي أنتَ بِها مُقيم؛ يا رسول اللَّه صبرم در فراق دختر برگزيدهات كم شده و تاب و توانم در فراق سرور زنان به سستى گرائيده، جز اينكه در تأسى من به سنّت تو و در اندوهى كه با جدائى تو بر من فرود آمد جاى صبر و بردبارى باقى است... ما همه از آن خداییم و همه بهسوی او بازخواهیم گشت. بهراستی كه امانت پس گرفته شد و گروگان دريافت گشت و زهرا خيلى سريع از دستم ربوده شد. اى رسول خدا اكنون ديگر چقدر اين آسمان نيلگون و زمين تيره در نظرم زشت جلوه مىكند! امّا اندوهم هميشگى گشته و شبم به بيدارى كشيده، اندوه هرگز از دلم رخت نبندد تا آنگاه كه خداوند همان سرايى را كه تو در آن مقيم گشتهاى برايم برگزيند.»
اخلاص در عبادت
در این مناسبت که اندوه دل ما تازه میشود، به اشک ریختن بر اندوه او بسنده نمیکنیم، بلکه فرصتی است تا از سرچشمه سیره او که آکنده از عشق به خدا و اخلاص عبادت است و در عشق او به مردم، عطا و بخشش تا سر حد ایثار بازتاب یافته است، سیراب شویم و در زندگی خود از آن استفاده کنیم.
در این باره امام حسن(ع) میفرماید: «رَأَيْتُ أُمِّي فَاطِمَةَ(ع) قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا لَيْلَةَ جُمُعَتِهَا، فَلَمْ تَزَلْ رَاكِعَةً سَاجِدَةً حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ، وَسَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ، وَتُسَمِّيهِمْ وَتُكْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَلَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَيْءٍ، فَقُلْتُ لَهَا يَا أُمَّاهْ: لِمَ لَا تَدْعِينَ لِنَفْسِكِ كَمَا تَدْعِينَ لِغَيْرِكِ؟! فَقَالَتْ: يَا بُنَيَّ، الْجَارَ ثُمَّ الدَّارَ؛ مادرم فاطمه(س) را در شب جمعهای دیدم که در محرابش ایستاده بود و پیوسته در حال رکوع و سجده بود تا اینکه روشنایی صبح نمایان شد و از او شنیدم که برای مردان و زنان مؤمن دعا میکرد و با اسم آنان را نام میبرد و برایشان زیاد دعا میکرد ولی برای خویش چیزی نمیخواست. مادرم! چرا آنگونه که برای دیگران دعا میکنی برای خود دعا نمیکنی؟ فرمود: پسرم! اول همسایه بعد خانه.»
این حدیث به مقام حضرت زهرا(س) در عبادت خدای متعال اشاره میکند؛ آن حضرت از آرامش شب برای خواندن نماز، قرائت قرآن، ذکر و دعا بهره میبرد و چنانکه حدیثی که خواندیم، اشاره دارد، او دایره دعا را وسعت بخشید و به حاجت خود و فرزندان و نزدیکانش بسنده نکرد، بلکه آن را در خیری قرار داد که نیاز همه نیازمندان را در برمیگرفت.
وقتی میشنید که یکی از همسایگان حاجتی دارد، از او نام میبرد و در دعای خود او را یادآوری میکرد، حتی اگر او را نمیشناخت و از او التماس دعا نکرده بود و این دعا فقط بین او و خدا بود.
اهمیت نماز شب
حضرت زهرا(س) با این کار میخواست به ارزشهایی اشاره کند که ما شدیداً به آنها نیاز داریم. اول: نماز شب است. اگر توان داریم هر شب یا هر هفته یا هر ماه یک بار نماز شب بخوانیم و از آرامش آنکه جانها در آن زلال میشوند استفاده کنیم و برای نماز، ذکر، خواندن قرآن، استغفار و دعا در پیشگاه خداوند متعال شبزندهداری کنیم. خداوند متعال نیز هنگام سخن گفتن از مؤمنانی که به ایمان خود عمل میکنند و میفرماید: «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَطَمَعاً وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ» [السجدة: 16] ما را به آن فرامیخواند.
خداوند در اشاره به میزان دستاوردهای شبزندهداران فرموده است: «فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» [سجده: 17].
از رسول خدا(ص) نقل شده است: «مَا زَالَ جَبْرَئِيلُ يُوصِينِي بِقِيَامِ اَللَّيْلِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّ خِيَارَ أُمَّتِي لَنْ يَنَامُوا؛ جبرئیل آنچنان مرا به نماز شب سفارش میکرد که گمان کردم بهترینهای امت من هرگز نمیخوابد.»
دعا برای مؤمنان
دومین ارزشی که حضرت زهرا(س) با آن عمل کرد، دعا برای مردان و زنان مؤمن در غیابشان است. دعایی که بهترین روش برای ابراز محبت صادقانه، احساس و علاقهمندی دعاکننده برای برادران و خواهران ایمانی اوست. چیزی که انسان را از خودخواهی رهایی میبخشد و پیوند برادری بین او و دیگران را محکم میکند. آیات قرآنی و احادیث شریف نیز به اهمیت دعا در غیاب دیگران اشاره کردهاند. چرا که در تفسیر «وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» [شوری: 26] در حدیث آمده است: «هُوَ الْمُؤْمِنُ يَدْعُو لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فَيَقُولُ لَهُ الْمـَلَكُ آمـِيـنَ وَ يـَقـُولُ اللَّهُ الْعـَزِيـزُ الْجـَبَّارُ وَ لَكَ مـِثْلَا مَا سَأَلْتَ وَ قَدْ أُعْطِيتَ مَا سَأَلْتَ بِحُبِّكَ إِيَّاهُ؛ مقصود مؤمنی است كه براى برادر [دينى] خـود در پـشـت سـر او دعا كند. پس فرشته، براى دعاى او آمين گويد و خداى عزيز جبار فـرمايد: براى تو دو برابر آنچه [براى برادرت] درخواست كردى و آنچه براى او درخواست كردى، به خاطر اينكه او را دوست داشتى به تو داده شد.»
در حدیث آمده است: «أَوْشَكُ دَعْوَةٍ وَ أَسْرَعُ إِجَابَةٍ دُعَاءُ اَلْمَرْءِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ اَلْغَيْبِ؛ دعایی كه بيشتر در معرض اجابت است و زودتر مستجاب مىشود، دعا براى برادر دينى در غياب اوست.»
فایده این دعا تنها به کسانی دربارهشان دعا شده، نمیرسد، بلکه برای خود دعاکننده نیز فایده دارد. چنانکه یکی از یاران امام زینالعابدین(ع) نقل میکند: «سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ(ع) يَقُولُ إِنَّ الْمَلائِكَةَ إِذَا سَمِعُوا الْمُؤْمِنَ يَدْعُو لأخِيهِ الْمُؤْمِنِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ أَوْ يَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَالُوا نِعْمَ الأخُ أَنْتَ لأخِيكَ تَدْعُو لَهُ بِالْخَيْرِ وَهُوَ غَائِبٌ عَنْكَ وَتَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَدْ أَعْطَاكَ الله عَزَّ وَجَلَّ مِثْلَيْ مَا سَأَلْتَ لَهُ وَأَثْنَى عَلَيْكَ مِثْلَيْ مَا أَثْنَيْتَ عَلَيْهِ وَلَكَ الْفَضْلُ عَلَيْهِ؛ شنيدم على بن الحسين(ع) میفرمود: همانا چون فرشتگان بشنوند كه مؤمن براى برادر مؤمنش پشت سـر او دعـا میکند يا به نيكى او را ياد میکند، گويند: توجه نيكو برادرى هستى براى برادرت كه درباره او دعاى خير میکنی با اينكه او از نظر تو پنهان است و او را به نیکی يـاد میکنی، هر آينه خداى عزوجل دو برابر آنچه براى او خواستى به تو داد و دو چندان آنـچـه تو او را به نيكى ياد كردى بر تو ثنا گويد و تو بر او برترى دارى.» زیرا این دعا، نشان دهنده خدادوستی است و خداوند میخواهد که مؤمنان یکدیگر را دوست داشته باشند.
و در حديث آمده است: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ دَعَا لِلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتِ إِلاَّ رَدَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ مِثْلَ اَلَّذِي دَعَا لَهُمْ بِهِ مِنْ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ مَضَى مِنْ أَوَّلِ اَلدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ إِنَّ اَلْعَبْدَ لَيُؤْمَرُ بِهِ إِلَى اَلنَّارِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَيُسْحَبُ فَيَقُولُ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتُ يَا رَبُّ هَذَا اَلَّذِي كَانَ يَدْعُو لَنَا فَشَفِّعْنَا فِيهِ فَيُشَفِّعُهُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ فَيَنْجُو؛ هيچ مؤمنى نيست كه براى مردان مؤمن و زنان مؤمنه دعا كند جز اينكه خدا عز و جل به او برگرداند مانند آنچه را براى آنان دعا كرده است از طرف هر مرد مؤمن و هر زن مؤمنهاى كه از آغاز روزگار در گذشته يا تا روز قيامت به جهان آيد، راستى بندهاى باشد كه روز قيامت دستور دهند كه او را به دوزخ برند و او را بهسوی دوزخ كشند، مؤمنين و مؤمنات مىگويند: پروردگارا! اين است كه براى ما دعا مىكرد و شفاعت ما را درباره او بپذيرد و خدا شفاعت آنان را درباره او بپذيرد و نجات يابد.»
در سیره امام کاظم(ع) آمده است که یکی از اصحاب آن حضرت، عبدالله بن جندب را در عرفات دید. او گفته است: «رَأَيتُ عَبدَاللّه ِ بنَ جُندَبٍ فِي المَوقِفِ، فَلَم أرَ مَوقِفا كانَ أحسَنَ مِن مَوقِفِهِ؛ ما زالَ مادّا يَدَيهِ إلَى السَّماءِ ودُموعُهُ تَسيلُ عَلى خَدَّيهِ حَتّى تَبلُغَ الأَرضَ، فَلَمّا صَدَرَ النّاسُ قُلتُ لَهُ: يا أبا مُحَمَّدٍ، ما رَأَيتُ مَوقِفا قَطُّ أحسَنَ مِن مَوقِفِكَ. قالَ: وَاللّه ِ ما دَعَوتُ إلاّ لاِءِخواني؛ وذلِكَ أنَّ أبَا الحَسَنِ موسى عليه السلام أخبَرَني أنَّ مَن دَعا لِأَخيهِ بِظَهرِ الغَيبِ نودِيَ مِنَ العَرشِ: «ولَكَ مِائَةُ ألفِ ضِعفٍ»، فَكَرِهتُ أن أدَعَ مِائَةَ ألفٍ مَضمونَةً لِواحِدَةٍ لا أدري تُستَجابُ أم لا؛ عبداللّه بن جُندَب را [در روز عَرَفه] در «توقفگاه [عرفات]» ديدم. وقوفی به اين زيبايى نديده بودم. يكسره دستانش را بهسوی آسمان بلند كرده بود و اشکهایش بر گونههایش سرازير میشد و به زمين میرسید. چون مردم به راه افتادند، به او گفتم: اى ابامحمّد! وقوفی به زيبايى وقوف تو نديدم. پاسخ داد: به خدا سوگند! جز براى برادرانم دعا نمیکردم؛ چون امام كاظم(ع) مرا آگاه ساخت كه هر كه در غيابِ برادرش براى او دعا كند، از عرش، به او ندا میدهند: براى تو صد هزار برابر آن است. لذا ناخوش داشتم كه صد هزار دعاى مستجاب را براى يك دعا كه نمیدانم مستجاب میشود يا نه واگذارم.»
همسایه داری خوب
اما سومین ارزشی که از سیره حضرت زهرا(ع) استفاده میکنیم، فرمایش آن حضرت به فرزندش حسن(ع) است. فرمود: «پسرم! اول همسایه، سپس خانه.» این فرمایش نشان میدهد که اولویت ما باید همسایگان و همه کسانی باشد که با ما زندگی میکنند، حتی اگر از نظر دین و مذهب یا عقیده با ما اختلاف داشته باشند. باید از آسایششان اطمینان یابیم، نیازهایشان را رفع کنیم و اسباب سلامت و امنیتشان را فراهم کنیم و در سختی و رفاه یاورشان باشیم، همانطور که آنها را برای خود و خانوادهمان تأمین میکنیم. با این کار خودخواهی خود را درمان میکنیم که از ما میخواهد فقط به فکر خود و خانواده خود باشیم، حتی اگر به ضرر دیگران تمام شود و به تمیزی و سلامت خانه خود توجه داشته باشیم، اما به نظافت و سلامت ساختمانی که در آن زندگی میکنیم یا خیابان، محله و اطراف خود اهمیت ندهیم. امیرالمؤمنین(ع) در وصیت خود در اشاره به این امر میفرماید: «وَاللهَ اللهَ فِي جِيرَانِكُمْ، فَإِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّكُمْ، مَا زَالَ يُوصِي بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ؛ خدا را خدا را درباره همسايگان، حقوقشان را رعایت كنيد كه وصیت پيامبر شماست، همواره به خوشرفتاری با همسايگان سفارش میکرد تا آنجا كه گمان برديم براى آنان ارثى معيّن خواهد كرد.» پیامبر خدا نیکی، یاری و کمک به همسایگان را از جمله حقوق آنها قرار داده است. در حدیث آمده است: «ليس منا مَن لا يأمن جارُه بوائقَه؛ از ما نیست کسی که همسایهاش از شر او در امان نباشد.»
راه اخلاص و وفاداری به زهرا(س)
عزیزان! در این مناسبت دردناک که برای ما یادآور شخصیتی است که برای تقویت و حفظ دین، جان خود را در راه خدا فدا کرد و به خاطر خدا رنج کشید، صبر کرد و اذیت شد تا به ملاقات پروردگارش رفت، ما بیش از همه محتاجیم که از این ارزشها درس بگیریم. ارزشهایی که باید در جان و جامعه خود تثبیت کنیم تا پیوند خود را با پروردگارمان تقویت کنیم، انسانیت خود را نشان دهیم و در هر کجا که هستیم و زندگی میکنیم با دیگران خوب باشیم.
ارادت ما به حضرت زهرا(س) تنها با شادی که در سالروز ولادت و اشک ریختن در مصائب بسیاری که بر آن حضرت وارد شد یا هنگام ارتحال بهسوی پروردگارش متحمل شد، تحقق نمییابد؛ زیرا آن حضرت به این مقدار از ما رضایت نخواهد داد. ارادت ما به حضرت زهرا(س) وقتی محقق میشود که امانتدار رسالت باشیم. همان رسالتی که او به خاطرش رنج دید، فداکاری کرد و همه چیز خود را بخشید. ما هم باید چنین باشیم. در این صورت زینت او و سزاوار محبت، شفاعت و ملاقات با او در بهشتهای جاودانه خواهیم شد.
خطبه سیاسی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! شما و خودم را سفارش میکنم که به وصیت رسول خدا(ص) عمل کنیم. فرمود: «اِحذَرُوا المالَ، فَإِنَّهُ كانَ فيما مَضى رَجُلٌ قَد جَمَعَ مالاً ووَلَدا، وأقبَلَ عَلى نَفسِهِ وعِيالِهِ وجَمَعَ لَهُم فَأَوعى، فَأَتاهُ مَلَكُ المَوتِ فَقَرَعَ بابَهُ وهُوَ في زِيِّ مِسكينٍ، فَخَرَجَ إلَيهِ الحُجّابُ فَقالَ لَهُم: اُدعوا إلَيَّ سَيِّدَكُم. قالوا: أو يَخرُجُ سَيِّدُنا إلى مِثلِكَ! ودَفَعوهُ حَتّى نَحَّوهُ عَنِ البابِ. ثُمَّ عادَ إلَيهِم في مِثلِ تِلكَ الهَيئَةِ وقالَ: اُدعوا إلَيَّ سَيِّدَكُم وأخبِروهُ أنّي مَلَكُ المَوتِ، فَلَمّا سَمِعَ سَيِّدُهُم هذَا الكَلامَ قَعَدَ خائِفا فَرِقا وقالَ لاِءَصحابِهِ: لينوا لَهُ فِي المَقالِ، وقولوا لَهُ: لَعَلَّكَ تَطلُبُ غَيرَ سَيِّدِنا ـ بارَكَ اللّه ُ فيكَ! قالَ لَهُم: لا، ودَخَلَ عَلَيهِ وقالَ لَهُ: قُم فَأَوصِ ما كُنتَ موصِيا؛ فَإِنّي قابِضٌ روحَكَ قَبلَ أن أخرُجَ. فَصاحَ أهلُهُ وبَكَوا. فَقالَ: اِفتَحُوا الصَّناديقَ وَاكتُبوا(أكِبّوا) ما فيهِ مِنَ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ، ثُمَّ أقبَلَ عَلَى المالِ يَسُبُّهُ ويَقولُ لَهُ: لَعَنَكَ اللّه ُ يا مالُ! أنسَيتَني ذِكرَ رَبّي وأغفَلتَني عَن أمرِ آخِرَتي حَتّى بَغَتَني من أمرِ اللّه ِ ما قَد بَغَتَني؟! پيامبر خدا(ص): از ثروت حذر كنيد؛ زيرا كه در گذشته مردى بود كه مال و اولاد گرد آورد و به خود و خانوادهاش پرداخت و براى آنان جمع كرد و اندوخت. ملك الموت در هيئت شخصى فقير به نزد او آمد و درِ خانهاش را كوبيد. دربانان بيرون آمدند. ملك الموت به آنان گفت: خواجه خويش را صدا بزنيد كه نزد من بيايد. دربانان گفتند: «خواجه ما براى چون تو كسى، بيرون آيد؟!» و او را عقب راندند و از درِ خانه دورش كردند. ملك الموت دوباره با همان هيئت بهسوی آنان آمد و گفت: خواجه خويش را صدا بزنيد و به او بگوييد من ملك الموت هستم. خواجه، چون اين سخن را شنيد، از ترس و هراس نشست و به يارانش گفت: با او به نرمى سخن بگوييد و به او بگوييد: خدا خيرت دهد! شايد دنبال كس ديگرى غير از خواجه ما هستى! ملك الموت به آنان گفت: خير؛ و نزد خواجه رفت و به وى گفت: برخيز و آنچه میخواهی، وصیت كن؛ زيرا پيش از آنکه بيرون روم، جانت را خواهم گرفت. اهل خانه فرياد زدند و گريستند. خواجه به آنان گفت: صندوقها را باز كنيد و آنچه را از زر و سيم در آنهاست، بنويسيد. آنگاه رو به پولها كرده و به دشنام دادن به آنها پرداخت و گفت: لعنت خدا بر شما پولها! پروردگارم را از ياد من برديد و مرا از كار آخرتم غافل ساختيد تا آنکه فرمان خدا چنين مرا غافلگير كرد.»
عزیزان! رسول خدا(ص) با این حدیث به ما سفارش میکند که پول باعث نشود مسئولیت خود را نسبت به پروردگارمان فراموش کنیم و به خاطر خدا، از آخرت خود غافل نشویم. چنانکه در روز قیامت انسان میگوید: «مَالي! مَالي! وَهَل لَكَ يَا بْنَ آدمَ مِنْ مالِكَ إِلَّا مَا أَكَلْتَ فَأَفْنَيْتَ، أَو لَبِسْتَ فَأَبْلَيْتَ، أَوْ تَصَدَّقْتَ فَأَمْضَيْتَ؟! مال من! مال من! ولی ای فرزند آدم، مگر از ثروت خود جز آنچه خوردهای و تمام کردهای يا پوشیدهای و کهنه نمودهای، يا صدقه دادهای و از دل بخشيدی، چيز ديگری متعلق به تو است؟!»
بنابراین ما باید بیشتر توجه داشته باشیم که مالمان حلال باشد و آن را فقط در مسیر رضایت خداوند خرج کنیم. به این ترتیب در رویارویی با چالشها آگاهتر و تواناتر خواهیم شد.
پیامدهای جلسه هیئت وزیران
از بازتابهای جلسه هیئت دولت که با وجود تحریم برخی وزرا تشکیل شد آغاز میکنیم. این تحریم با این پیشزمینه صورت گرفت که تشکیل این جلسه، به حاشیه راندن جایگاه ریاست جمهوری و طایفه منتسب به اوست و جلسات هیئت دولت نباید در غیاب وی برگزار شود. انعکاس آن را بهصورت بروز تنش در کابینه و شکاف شدید بین نیروهای سیاسی همپیمان دیدیم که با مواضع سیاسی و رسانهای تشنجآمیز و آشکار خود در شبکههای اجتماعی ابراز داشتند.
با توجه به اتفاقات پیشآمده امیدوار بودیم این جلسه فاقد این ابعاد باشد و یا به این پیامدها منجر نشود؛ زیرا این جلسه ضروری بود و برای تأمین نیازهای مبرم لبنانیها برگزار شد و تصمیمات صادره از این جلسه نیز همین را نشان داد که ماهیت بهداشتی، سلامتی و معیشتی داشت.
مایه تأسف است که عدهای در برابر هر اتفاقی بلافاصله شمشیر طایفهای را میکشند و آن را در چارچوب مبارزه برای نفوذ طایفهای یا برهم زدن مشارکت ملی ارزیابی میکنند؛ این غوغا سالاری خطرناک است، خصوصاً در این مرحله. چیزی که واقعیت ندارد؛ زیرا هیچکس در این کشور در موقعیت تغییر واقعیت و تأثیرگذاری بر معادلات نیست و تصمیمات صادره از این جلسه بهوضوح حکایت از آن دارد که هیچ طایفهای را هدف قرار نداده و امتیازات آن را نگرفته است، بلکه بدون استثنا به نفع همه طوایف بوده است.
خطرناک این است که شرایط برخیها را به این نتیجه برساند که این کشور راه نجاتی ندارد جز اینکه هر طایفهای منطقه خود را اداره کند؛ آنهم در شرایطی که همه میدانند در کشوری که طوایف، جغرافیا، سیاست و فرهنگ همپوشانی دارند، چنین چیزی اتفاق نیفتاده و نخواهد افتاد.
ما معتقدیم راه چاره، موضعگیریهای تند، صدور بیانیه و تبادل اتهام نیست، بلکه بازگشت به همگرایی و اتخاذ زبان گفتگوست که ضامن خروج از اتفاقات پیش آمده، جلوگیری از تکرار آن و رفع نگرانیها و بیمهایی است که منجر به آن شده است؛ در حالی که تنشآفرینی در قالب اظهارنظر یا عمل تنها به بروز تنش بیشتر و پیچیدهتر شدن بحرانها و رابطه بین طیفهای کشور میشود؛ آنهم در شرایطی که برای خروج از بنبست، ما بهشدت نیازمند همبستگی و اتحاد هستیم.
راهحل در انتخاب رئیسجمهور است
چاره اساسی در برخورد با آنچه رخ داده و جلوگیری از اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد، این است که باید با جدیت تمام تلاش کنیم تا همه موانعی را که بر سر راه پر کردن جای خالی ریاست جمهوری و تعلل تأسف باری که در آن رخ داده است، برطرف کنیم.
در اینجا بر اهمیت اجابت فراخوانهای گفتگو تأکید میکنیم؛ چیزی که همیشه بر آن تأکید کردهایم. در اینجا درخواست میکنیم از هر فراخوانی برای گفتگوی جدی و سازنده که راه برگزاری موفقیت آمیز انتخاب رئیسجمهور است، استقبال شود؛ زیرا غیر از این راه دیگری نیست.
وضعیت زندگی بدتر میشود
به وضعیت زندگی برمیگردیم؛ مسئلهای که باید اولویت داشته و دغدغه اصلی نیروهای سیاسی و همه کسانی باشد که در مناصب مسئولیت قرار دارند. اینکه به خاطر آن، درگیری حول منافع شخصی یا گروهی یا به دست گرفتن فلان منصب، کنار گذاشته شود؛ زیرا با توجه به تداوم افزایش نرخ دلار که همه نیازهای زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده، وضعیت معیشت را بدتر میکند. اثرات افزایش مداوم قیمت دلار فقط به توانایی مردم در تأمین نیازمندیهایشان منحصر نمیشود، بلکه فراتر از آن به دشمن صهیونیستی اجازه نفوذ به لبنان را میدهد. گزارشهای منتشر شده از سوی مقامات امنیتی نشان میدهند بعد از شروع فروپاشی اقتصادی سه سال پیش، درصد افرادی که با رژیم صهیونیستی تعامل دارند، بهصورت بیسابقهای افزایش یافته است. این قضیه ایجاب میکند که نسبت به گرفتار شدن در چنگال شرکتهایی که ادعا دارند نیازمند کارمند و کارگر هستند، آگاهی بیشتری داشته باشیم. اینها از نیاز جوانان به کار سوءاستفاده میکنند تا آنها را در دام مزدوری بیندازند. ما از دولت و همه مسئولان میخواهیم به پیامدهای تداوم وضعیت رو به زوال معیشت توجه کنند.
تهدیدات دشمن
در همین حال، باید با جدیت و مسئولیتپذیری کامل در برابر تهدیدات اسرائیل مبنی بر حمله به فرودگاه بیروت به بهانه سخیف استفاده از آن برای قاچاق تسلیحات ایرانی به لبنان برخورد کرد. دشمن ممکن است از شکاف عمیق بین نیروهای سیاسی سوءاستفاده کند. از این رو درخواست میکنیم با اتحاد و کنار گذاشتن اختلافات، بازدارندگی داخلی را تقویت کنیم تا جلوی دستیابی تحقق اهداف دشمن یا ماجراجوییهای احتمالی آن گرفته شود.
حمایت از مردم فلسطین
در پایان باز هم به ایستادگی در کنار مردم فلسطین که دشمن با آن با سیاست کشتار رفتار میکند، دعوت میکنیم. دشمن با سیاست کشتار میخواهد اراده این مردم را از بین ببرد، بذر ناامیدی را در میانشان بپاشد و آنها از سرزمینشان بیرون کند.
در مواجهه با این وضعیت، مجدداً از اعراب، مسلمانان و همه آزادگان جهان میخواهیم که به مسئولیت خود در حمایت همهجانبه از این ملت عمل کنند تا این مردم پایداری خود را حفظ کنند و آرمان خود را از دست ندهند. آرمانی که نباید فراموش شود. آرمان فلسطین باید آرمان اعراب، مسلمانان و همه آزادگان جهان باقی بماند؛ زیرا سقوط آن، چنانکه دشمن میخواهد، سقوط باقیمانده کرامت، اراده و استواری ما در کشورهایمان است.