بسم الله الرحمن الرحیم
21 جمادی‌الثانی 1444 برابر با 23 دی 1401 و 13/01/2023 م
حضرت زهرا(س)؛ زن همیشه در صحنه میدان‌های دیانت
مطالب مهم خطبه اول: زن مکتبی / الگوی زندگی زناشویی / تربیت ایمانی / هدایت معنوی / نقش اجتماعی حضرت زهرا(س) / الهام‌گیری از سیره عطرآگین حضرت زهرا(س)
مطالب مهم خطبه دوم: تشدید بحران ها / بحران معلمان و سپرده گذاران / بحران برق / دخالت خارجی در قوه قضائیه / اجماع لازم برای حل بحران.
خطبه دینی:
خداوند سبحانه و تعالی در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» [الأحزاب: 33] صدق الله العظيم.
بیستم جمادی الثانی، سالروز ولادت معطر صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س)، سرور زنان جهانیان، پاره تن رسول خدا و رسول خدا و روح بین دو پهلوی او بود. این مناسبت برای ما فرصتی برای الهام‌گیری از آن برای به کار بستن در زندگی است. با این کار زندگی بهتر، نابتر و پاکتری خواهیم داشت و زن و مرد در عرصه‌های عبادت، علم، جهاد، بخشش، خوش اخلاقی و کار برای اعتلای کلمة الله و موضعی حکیمانه و محکم در مقابله با ظلم و انحراف حضور خواهیم داشت.
زن مکتبی
حضرت زهرا(س) الگویی قابل اقتدا در عبادت ارائه داد؛ آن چنان خداوند را عبادت کرد که در اثر عبادت و نماز شب، پاهایش متورم گردید. در این باره از فرزندش امام حسن(ع) روایت شده است که فرمود: «مادرم فاطمه را دیدم که در شب جمعه در محراب خود به نماز ایستاده بود و همچنان در رکوع و سجوده بود تا اینکه صبح دمید.»
در زمینه علم نیز مقصد جویندگان علم بود. آنها در خانه، نزد او می‌آمدند تا از علم او که از رسول خدا(ص) آموخته بود، بهره ببرند.
در جهاد نیز با رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین(ع) همراه می‌شد تا برای مرهم گذاشتن بر زخم مجروحان، آب دادن به تشنگان و حمایت از مجاهدین ایفای نقش می‌کرد. او جزو کسانی است که این آیه درباره‌شان نازل شده است: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراً * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُوراً * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً * فَوَقَاهُمُ اللهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُوراً * وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيراً» [الإنسان: 8 -12] .
عایشه همسر رسول خدا(ص) درباره اخلاق او گفته است: «أشبَه النَّاس سمتاً وَهدياً ودلّاً برسولِ اللهِ؛ کسى را نديده ام كه در خوش خلقى و رفتار و برخورد از فاطمه(س) به پيامبر(ص) شبيه‌تر باشد.»
حضرت زهرا(س) تمام نقش های خود را که هر زن و دختر مسلمانی باید ایفا کند، به درستی انجام داد. او در مقام دختری خود به جایگاهی رسید که رسول خدا(ص) در اشاره به میزان توجه و مراقبت آن حضرت فرمود: «فاطمه مادر پدرش است.» حضرت زهرا(س) جای خالی، عطوفت و عنایت مادرش را برای پدرش رسول خدا(ص) جبران کرد. او زندگی شخصی خود را وقف به دست آوردن زینت و بهره‌های زندگی کرد، بلکه از آن برای ایفای مسئولیت‌های آتی خود استفاده کرد. لذا کوشید از چشمه‌سار علم و اخلاق رسول خدا(ص) بهره ببرد و از پدر، توشه‌هایی را بردارد که به او در فعال کردن جایگاه و انجام وظایفش کمک کند.
الگو زندگی زناشویی
در رابطه زن با شوهر، حضرت زهرا(ع) الگوی زنان بود. آن حضرت می‌خواست همان‌طور که خداوند عزوجل اراده کرده است، رابطه زناشویی بر اساس مودت، مهربانی، اخلاص، وفاداری و معاشرت نیکو باشد. او در فرمایشی به امیرالمؤمنین(ع) به همین حقیقت اشاره داشته و فرموده است: «مَا عَهِدْتَنِي كَاذِبَةً وَ لَا خَائِنَةً وَ لَا خَالَفْتُكَ مُنْذُ عَاشَرْتَنِي؛ در مدتی که با من معاشرت داشتی، مرا دروغ‌گو نیافتی، در حق تو خیانت نکردم و در هیچ امری با تو مخالفت نکردم.» او در زندگی خود با شوهرش، صادق بود و تمام مسئولیت‌هایی را که بر عهده داشت، انجام می‌داد و در هر خواسته‌ای که شوهرش داشت، با او مخالفت نمی‌کرد، حتی اگر به ضرر خودش باشد.
علی‌رغم شرایط سختی که در زندگی با امیرالمؤمنین(ع) سپری کرد؛ چرا که علی(ع) جنگی را تمام نکرده، وارد جنگ دیگری می‌شد و از مسئولیتی فارغ نشده، عهده‌دار مسئولیت دیگری می‌شد، با وجود سختی زندگی و مسئولیت خانه و فرزندان که امیرالمؤمنین(ع) در صحبتی با رسول خدا(ص) به یکی از جلوه های این مشکلات اشاره کرده و فرمود: «اِنَّها اسْتَقَتْ بِالْقِرْبَةِ حَتّى اَثَّرَ فى صَدْرِها وَطَحِنَتْ بِالرَّحى حَتّى مَجِلَتْ يَداها وَكَسَحَتِ الْبَيْتَ حَتّى اغْبَرَّتْ ثِيابُها وَ اَوْقَدَتِ النّارَ تَحْتَ الْقِـدْرِ حَتّى دَكَنَتْ ثِيابُـها؛ فاطمه آن قدر با كوزه آب كشيد تا در سينه‌اش اثر گذاشت و آن قدر با آسياب آرد كرد كه دستانش تاول زد و آن قدر خانه را جارو كرد كه لباسش غبارآلود شد و آن قدر آتش بر زير ديگ افروخت كه بر لباسش دود خاكستر نشست.» همه اینها حضرت زهرا(س) را به گله و شکوه وانداشت و به علی(ع) نگفت که من دختر رسول خدا(ص) هستم، چگونه می‌گذاری که این گونه زندگی کنم و دیگر طاقت این وضعیت را ندارم. در همه اینها به ذکر تسبیحی بسنده کرد که یکی از زیباترین هدایای رسول خدا(ص) به او بود که تسبیح زهرا نامیده شد تا در این احوال از آن مدد بجوید. تسبیحی که عبارت است از الله اکبر 34 مرتبه، الحمد لله 33 مرتبه و سبحان الله 33 مرتبه. او همیشه لبخندی به لب داشت و بذر خوش بینی را در خانه‌اش می‌کاشت. طوری که علی(ع) در این باره می‌فرمود: «ولقد كنْتُ أنظرُ إليها، فتنكشفُ عنّي الهمومُ والأحزان؛ وقتی به او می‌گریستم، تمام غم و اندوه از من برطرف می‌شد.»
تربیت ایمانی
نقش حضرت زهرا(س) به این منحصر نمی‌شد، بلکه یار و یاور شوهرش بود تا بتواند به درستی ایفای وظیفه کند، از او حمایت می‌کرد، عزم او را تقویت می‌نمود، شهامت و فداکاری او را تمجید می‌کرد و درد او را تسکین می‌داد و بر زخمهایش مرهم می‌گذاشت. حضرت علی(ع) نیز در هنگام حضور در خانه، این کار او را جبران می‌کرد و در کار خانه با او شریک می‌شد. چنانکه در سیره آمده است که آن حضرت جارو می‌کرد، آب می‌کشید، هیزم می‌آورد و همسرش را یاری می‌کرد. بدین ترتیب آن دو بزرگوار عنوانی را برای زندگی زناشویی ایجاد کردند که عنوان آن مشارکت، محبت و مهربانی است.
او نقش مادری خود را در تربیت و مراقبت فرزندان به درستی ایفا کرد و آنها را بر اساس ایمان، مردم دوستی و رفتار نیک با آنها، بخشش و عطا تربیت کرد، روحیه فداکاری و ایثار را در آنها تقویت کرد. ما نتیجه این تربیت را در رفتار حسن و حسین(ع) سروران جوانان اهل بهشت و زینب(س) مظهر صبر، استقامت و بانوی قهرمان کربلا و ام‌کلثوم که یار و همکار زینب بود، دیدیم.
در سیره تربیتی آن حضرت آمده است که مثل هر پدر و مادری، علاقه داشت هنگام تلاوت قرآن،نماز خواندن و ذکر گفتن، فرزندانش کنار او بنشینند تا شریک دعا، نماز، ذکر و قرآن خواندن او باشند و اصرار داشت که فرزندانش به مسجد پدرش بروند تا سخنان جدشان رسول خدا(ص) را بشنوند و هنگامی که از مسجد باز می‌گشتند، زهرا(س) از شنیده هایشان می‌پرسید تا از بهره‌مندیشان از سخنان پیامبر خدا(ص) مطمئن شود. می‌گویند که وقتی علی(ع) به خانه باز می‌گشت، می‌دید که زهرا(س) تمام گفته‌های رسول خدا(ص) را از فرزندانش شنیده است.
هدایت معنوی
اما همه این نقش‌هایی که حضرت زهرا(ع) به آنها توجه داشت و تمام توانش را می‌گرفت، مانع از ایفای نقش مکتبی و تبلیغی‌اش نشد؛ زیرا او در امر ارشاد، تربیت و سازندگی معنوی و ایمانی نقش داشت. چنان که وقت گران‌بهای خود را به تعلیم، ارشاد، موعظه و راهنمایی زنان مهاجر و انصار اختصاص می‌داد. او منتظر نمی‌نشست که آنان نزد او بیایند، بلکه خود به سوی‌شان می‌رفت.
نقش اجتماعی حضرت زهرا(س)
او نقش اجتماعی هم داشت و دست یاری به سوی فقرا و نیازمندان دراز می‌کرد و یاریگرشان می‌شد، در برابر انحرافات فکری، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی پس از رحلت رسول خدا(ص) نقش فعالی داشت. حضور او وقتی واضح شد که دید بعد از رحلت رسول خدا(ص) انحراف در جامعه اسلامی رخنه کرده است. لذا در گفتگو با زنان مهاجر و انصار و در مسجد پدرش صدای اعتراض خود را بلند کرد. حقایق را آشکار کرد، مسائل را اصلاح نمود و در نتیجه الگویی از زن مبارز و حاضر در عرصه‌های عمومی و سیاسی، مانند سایر عرصه‌هایی که زنان باید انجام وظیفه کند، ارائه کرد.
الهام‌گیری از سیره عطرآگین حضرت زهرا(س)
عزیزان! در سالروز ولادت حضرت زهرا(س) که روز زن مسلمان است، نیاز مبرم داریم که از سیره معطر آن حضرت، زیستن برای خدا و رسول خدا(ص)، عبادت، علم، جهاد، بخشش و مواضع آن حضرت الهام بگیریم و تلاش کنیم تا زهرا(س) را الگوی دختران، همسران، مادران و تمام انسان‌ها قرار دهیم تا جامعه ما از صفا، پاکی، خلوص و طهارت برخوردار شود. نباید مثل برخی‌ها، در گرامی‌داشت یاد حضرت زهرا(س) به ابزار عواطف،ریختن اشک و برگزاری مراسم بسنده کنیم؛ زیرا نمی‌خواهیم که زهرا(س) در تاریخ محبوس شود، بلکه می‌خواهیم در ساختن اکنون شریک شود.
به این ترتیب به زهرا ارادت خواهیم داشت و عشق ما به او، محبتی جهادی، مکتبی و بخشنده خواهد بود تا زهرا(س) در عقل، قلب و وجدان و در طول زمان و دوره‌های مختلف باقی بماند.
از خداوند توفیق در این کار را خواستاریم تا به محبت، شفاعت و ملاقات با او در بهشت جاودان نایل شویم. در پایان، یک بیت از احمد شوقی را یاد آور می‌شویم که می گوید:
ما تَمَنّى غَيرها نَسلاً وَمَن يَلِدِ الزَهراءَ يَزهَد في سِواه
هر آن مامی که او زهرا بزاید،به غیر او، دیگر نسلی نخواهد.
خطبه سیاسی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! شما و خودم را به همان چیزی توصیه می‌کنم که رسول خدا(ص) سفارش کرده است. نقل شده که مردی نزد حضرت زهرا(س) آمد و به او گفت: ای دختر رسول خدا! آیا از رسول خدا چیزی نزد شما مانده است که به من تحفه دهید؟ آن حضرت فرمود: «ای کنيز، آن نگاشته بر حرير را بياور. کنيز به دنبال نگاشته رفت، ولی آن را نيافت. حضرت زهرا فرمود: شگفتا از تو! بگرد و پيدايش کن؛ چون آن یادداشت، برای من ارزشی معادل حسن و حسين دارد. کنیز مجدداً جستجو کرد تا آن را یافت. او به خاطر مرتب کردن اشیای خانه، آن نوشته را در بین چیزهایی گذاشته بود. در آن نوشته آمده بود: از مؤمنان نیست آن کسی که همسایه‌اش از آزار او در امان نیست و کسی که ایمان به خدا و روز جزا دارد، به همسایه‌اش آسیب نمی‌رساند و کسی که به خدا و روز قیامت اعتقاد دارد، سخن نیک می‌گوید و یا سکوت می‌کند، خداوند، انسان خیرخواه، بردبار و پاکدامن را دوست دارد و انسان بد زبان و بخیل و بسیار درخواست کننده [کسی که بسیار گدایی می‌کند] را دشمن دارد. بدانکه حیاء، از ایمان است، و ایمان موجب ورود به بهشت می‌شود، و ناسزاگویی از بی شرمی است و بی‌شرمی موجب ورود به آتش دوزخ است.»
تشدید بحران ها
از لبنان آغاز می‌کنیم که در آن دایره بحران ها روز به روز گسترش یافته، تشدید می‌شود و فضای زندگی لبنانی‌هایی که وارد مرحله‌ای شده‌اند که اگر ادامه یابد بیم آن می‌رود که عواقب آن بر امنیت و موجودیت لبنان و ثبات لبنانی‌ها تأثیر بگذارد، تنگ شده است. چرا که پس از عقب نشینی بانک مرکزی از اقدامات اخیر خود، نرخ دلار آمریکا دوباره افزایش یافته است. این وضعیت همان چیزی را ثابت کرد که ما قبلاً گفته بودیم. گفته بودیم که این اقدامات موقتی و محدود هستند و برای سرمه کشیدن به چشم لبنانی‌ها و دلسوزی برای آنها نیست؛ بلکه بخشی از بازی بانک مرکزی برای تهیه دلارهای بیشتر و با قیمت پایین‌تر است تا بعد از آن، روند افزایش قیمت دلار و همراه آن کالاها، مواد غذایی، سوخت، هزینه برق،ایاب و ذهاب، دارو و درمان ادامه یابد و به جای اینکه دولت اقداماتی را انجام دهد که بار را از دوش مردم کاهش دهد،بار دوش آنها را افزایش می دهد، بدون اینکه جایگزینی برای آنها ارائه دهد تا در رفع نیازهایشان از آنها استفاده کنند که در این اواخر با برداشتن یارانه شیر کودکان آن را نشان داد.این امر منجر به افزایش روزافزون قیمت آن شد. آن هم به بهانه‌ای سست که جلوگیری از قاچاق باشد. در حالی که بهتر بود دولت جلوی قاچاق را بگیرد و منفذهای آن را مسدود کند یا این که تجار حریص را که این کالا و سایر کالاهای ضروری را در انحصار خود دارند، بازخواست کند. نه این که به کالای حیاتی برای سلامت و رشد کودکان و نوزادان دست بیندازد. نگرانی این است که این کار آغازی باشد برای برداشتن یارانه از همه داروها، حتی داروهایی که برای بیماری‌های صعب العلاج که هزینه بالایی دارند.
بحران معلمان و سپرده گذاران
وخامت به این هم متوقف نشد، بلکه به بسیاری از موضوعات مورد توجه لبنانی‌ها گسترش یافت. در زمینه آموزش، اعتصاب معلمان، مدارس دولتی را فلج کرد و ما می‌ترسیم که اگر به آن رسیدگی نشود، سال تحصیلی را مورد تهدید قرار دهد و هزاران دانش آموز را از مدارس و مؤسسات آواره کند. علت آن هم تحقق نیافتن وعده دولت در افزایش حقوق معلمان است که اساسی‌ترین نیازهای زندگیشان را تضمین کند. در همین زمان بحران سپرده گذاران بار دیگر و این بار با ماهیت امنیتی، به کانون توجهات بازگشت. در حادثه‌ای به یک بانک تیراندازی شد و جان کارکنان آن مورد تهدید قرار گرفت. بیم آن داریم که اگر دولت راه حلی برای این موضوع پیدا نکند و این زخم همچنان باز نگه داشته شود و دولت و بانک‌ها تحت عنوان «خداوند گذشته ها را بیامرزد» بخواهند پول سپرده گذاران را بخورند، این حوادث بیشتر و بدتر شوند.
در اینجا بار دیگر نسبت به تداوم پشت کردن به این پرونده و برخورد ساده و جزئی با آن بار دیگر هشدار می‌دهیم و درخواست می‌کنیم که سریعاً به این قضیه رسیدگی شود؛ به نحوی که سپرده‌گذاران پول‌های خود را کامل و بدون نقص دریافت کنند.
در مورد بحران لاینحل برق، لبنانی‌ها همچنان در تاریکی به سر می‌برند که در صورت ادامه بحث‌های سیاسی در مورد چگونگی تأمین بودجه سوخت موجود در دریا که فعالیت نیروگاه‌ها را تضمین کند، بی‌برقی همه‌گیر خواهد شد.
بحران برق
با توجه به آنچه در حال رخ دادن است، با توجه به پیامدهای آن بر زندگی و منافع شهروندان و دور کردنشان از ابزار شدن برای درگیری سیاسی جاری در کشور و وسیله ای برای فشار بین طرف‌ها و گذار از تمام تشریفاتی که بر سر راه آن قرار دارد، درخواست می‌کنیم که این بحران سریعاً حل شود. چون این بحران، از مشکل جلسه دولت بزرگتر شده است، به اضافه جریمه های بیش از هفتصد هزار دلاری فعلی که اگر به همین شکل ادامه یابد، به اندازه هزینه خرید سوخت یا بیشتر از آن خواهد شد.
دخالت خارجی در قوه قضائیه
در مورد قوه قضائیه نیز به دلیل مداخلات سیاسی که مانع از آزادی عمل و تحقق عدالت می‌شود یا به دلیل درگیری‌های داخلی که برای کشف دلایل اتلاف پول مردم یا رسیدگی به فاجعه بندر و مسائل دیگر، به قضای بین المللی اجازه دخالت در این قضایا را نمی‌دهد، شاهد ادامه عقب نشینی قوه قضائیه از ایفای نقش خود در زمینه پرونده های فساد، بندر و غیره هستیم. برخی از لبنانی‌ها نیز خواستار مداخله دستگاه قضای بین المللی هستند، حتی اگر به قیمت آسیب دیدن حاکمیت ملی باشد؛ در حالی که قوه قضائیه لبنان به جای این که به دستگاه قضایی دیگر اجازه مداخله بدهد، می تواند این خلأ را پر کند.
در برابر این واقعیت و به دلیل علاقه به قوه قضائیه لبنان و جلوگیری از دخالت خارجی که اگر مداخله می‌کند، به خاطر خودش است و غالباً به نفع لبنانی‌ها نیست، بار دیگر درخواست می‌کنیم که دستگاه قضائیه به طور کامل نقش مستقل خود را ایفا کند. در عین حال از همه نیروهای سیاسی می‌خواهیم از قوه قضائیه دست بردارند تا دستگاه قضائیه برای ایفای نقش مطلوب خود، آزادی عمل داشته باشد. ما هم اطمینان کامل داریم که قوه قضائیه اگر با عملکرد حرفه‌ای، شفافیت و صداقت کار کند و از پوشش و حمایت سیاسی همه جانبه‌ای برخوردار باشد، می‌تواند نقش خود را به طور کامل ایفا کند.
در همین حال باید نسبت به خطرناک بودن تمرکز روی حوادث فردی و دادن ابعاد طایفه ای و سیاسی سریع به آنها، به جای تحقیق و بررسی و نگه داشتن آنها در چهارچوب فردی و محدود آن، هشدار می‌دهیم. ما به همه نسبت به تداوم این بسیج که فقط به نفع کسانی است که می‌خواهند ثبات وطن را بهم بزنند، هشدار می‌دهیم.
ما در مرحله‌ای هستیم که در این کشور برای مقابله با بحران‌هایی که به تمام طوایف و مراکز سیاسی آسیب می‌زنند، نیاز مبرمی به ارتباط، گفت‌وگو و وحدت و کسانی داریم که برای فرونشاندن فتنه ها تلاش کنند؛ نه کسانی که به آنها دامن می‌زنند. به کسانی نیاز داریم که دل‌ها را آرام کنند، نه کسانی که کینه‌ها را شعله‌ور می‌کنند.
اجماع لازم برای حل بحران
علی‌رغم همه این خطرات بزرگ و تشدید بحران‌ها، مقامات همچنان از مسئولیت خود استعفا می‌دهند؛ زیرا هیچ نشانه‌ای از خروج از این تونل تاریک وجود ندارد. نشانه‌ای که با پر شدن جای خالی ریاست جمهوری آغاز می‌شود و به تشکیل حکومتی کارآمد که قادر به انجام امور شهروندان خود باشد، می‌انجامد؛ چون مشخص شده است هر گروهی در موقعیت و موضع خود سنگر گرفته است و همان طور که عادت شده است، هیچ کدامشان جز با دخالت خارجی که اراده خود را تحمیل می‌کند تا همه تسلیم شوند، از جای خود تکان نخواهند خورد. در حالی که از مسئولان انتظار می‌رود که داوطلبانه به خاطر میهن از خواسته‌های غیرممکن خود صرف نظر کنند، نه به خاطر بیگانگانی که بسیاری به دخالتشان دل بسته‌اند.
بار دیگر تأکید می کنیم که درهای نجات بسته نیست، اگر رهبران در محاسبات خود تجدید نظر کنند و وجدان مسئولانی که مردم می‌خواهند از برج عاج پایین بیایند، بیدار شوند و شبانه روز تلاش کنند تا موانع بر سر راه اجماع برطرف شود و حداقل در اقداماتی سهم بگیرند که درد مردمی را که به آنها اعتماد کرده‌اند و سرنوشت و آینده خود را به آنها سپرده‌اند، تسکین دهند.
